Leacy Hoho aser Delimitation

Nagaland asoshi Naga yimten tebilemtsü melatetteti zükdaka akaba yagi aiben tongtibang maparen sadema meinyaktetter. Aji oda, election aru shia Naga yimten tama latettsü asü mesüra India temzüng kübok election tama agitsü ta asüba onük nung ken o kanga bolur. Iba kasa ken o yagi 1997 kümbo Naga nunger lokti tentettemi election magii tamasa Naga yimten tebilemtsü ya tama latetdi ta kanga akanga nokdakba agi Congress telok dak alaka tanga yimten teloki election nung shilem magi, ibayongji Congress teloki ayongayonga government aküm. Teloki ashi manga, election nung toktep nungji 1997 küm Congress telok nungi election-i aiertem ajakji Naga nunger anemer “anti Naga” asütsü ta Naga nunger lokti tentettemi renem. Item ‘anti-Naga’ asütsüba purtem rongnungji S.C. Jamir, Neiphiu Rio aser T.R.Zeliang nungertem ajak liasü. Iba sülen election agi shia kasa Naga yimten latettsüba onük ya tongtibang küma jembia aruogo. Aji oda, taoba 2018 election nung BJP telokibo Naga yimten latettsü asoshi election agitsü, Election for Solution, ta ayimoktsüba asenoki angashiogo. Atangji, item yimten ola ajak jagi nübortem nem teimlabo agütsür aser Naga yimten tebilemtsü ya tekaratiba nung latettsüla ta ajaki bilemba kuli ka sayur. Tanga Nagaland nung assembly constituency 60 rongnung nütsüng yongsük apia asetshiteptsü asoshi Delimitation Commission-bo mapa tenzükogo. Assembly Constituency asetshitepba nükjidongji, constituency kar nung voter aika aser kar nungbo ishika ta masü saka akok tashi constituency shia voter kasasashibosa asütsüsa yanglushitsü atema inyakba sentong ka lir.Ajisüaka, tang ano Nagaland nung aliba Naga kin teimbakati Delimitation masü saka Naga yimten tama latettsüla ta akangba ken o ka India ato kilonser (prime minister) nem agütsüogo. Atangji, item Naga kintemi ashiba nungji tebilemdangtsü ka lir, kechiyong NSCN aser NNC teloktem den India government-i Naga yimten ken o tebilemtsü onüktem jembia aliba ya yaktasa tatembang küma telemtetba kati arura tang agiba delimitation mapa ya amajok asütsü. Tang India den Naga nunger linük tenzükertemi Naga yimten tebilemtsü koka telemtetba kati arutsü asoshi benoka jembiba onüktem rongnung, tang Nagaland nung assembly menden 60 aliba ya 80 akümtsü aser Lok sabha aser Rajya sabha nunga tang tatar menden kaka aliba ya teimba akümtsü atema benoka lir. Atangji, item onüktemji Naga yimten nüchiso bushiba onük nungibo talangka asepzüka aluogo, anungji India government-ia itemjibo agütsütsü imlar. Tetezü Nagaland yabo yamaisa alitsü saka tatar mendenang teimba akümtsü aser idangjibo Nagaland Legislative Assembly dang Nagaland Leacy Hoho ta ajatsü. Leacy ta asüba ya Chakhesang nunger o lir aser iba tetezü MLA aser Hoho tetezü tatar senden. Anungji, Leacy Hoho tetezüji temzüng ozüng yanglur, yimsüsürtem (MLAs) adenshidak tatar salang asütsü. Iba teimla aliba jagi Nagaland nung aliba Naga kintemi Naga yimten tebilemtsü ya tamasa latetter külenang, iba telemtetba nungji ajemdaker delimitation mapaji tenzüker. Iba tangatetbaji shitak, anungji ajak atema tajung asütsü. Ajisüaka, tebilemtsü kaji, Naga yimten ya kodangang ka latettsüar memetet aser ano yamaisa atsülanga ora, ashiko, memenui Naga nungertem rongnungang meputep aser telemsa tali adoktsüa akok. Iba shisaboluji asangsang nung matalokdang, tang amaji, Naga nunger kin shia nung lenirtemi nükenbelem arema tajurutsür pur ajurua jajatsü kanga rongdak nüngdak kümogo. Ibai Nagaland nung alir Naga nunger asoshi obendang angutsü ataba mapang ka amai kümogo. Aji oda, Nagaland nung aliba Naga kintemi ashiba amaji, India government-i delimitation mapa ya khen anena atatsü metetdaktsüra, iba jagi Naga yimten tebilemtsü ya tatembang küma telatetba kati yakta arutsü ta sayur asütsü saka tamalen amato shiaka manga, Delimitation mapa ya inyaka ora, Naga yimten tebilemtsü ya yaktabo metemtettsü ta sayur asütsü. Koba südir süang, Naga nungertemi Solution aser Delimitation dang nungi Ochi tama südaktsütsüla.