Lendong mapang teyari

Alima nung nisungtem yaritepa alir. Alima topur ajungbaji ibaji ka lir. Aji oda, lendong timtem majuruaka nisungtem yaritepa alitsübaji kanga nüngdaker, kechiyong nisung shinga tangar shinga teyari magiibo melitet. Takarsanga takaba yari aser senksakersanga pei sensak yari tangar teyari nüngdaker. Iba kasaji tulursanga tilar nüngdaker aser tilarsanga tulur teyari nüngdaker. Ibayongji dang alima nung nisung ajak kati ka akümtsübutepa alitsüsa akümer. Talisa, alima nung lendongtsüdong atalokdangsa teyari tenüngdakba, ibayongji sorkar inyakyim nunga lendongtsüdong atalokdang yariteptsü asoshi ketdangsertem balala shimteta lir aser item jagi alima lendongtsüdong atalokba mapang jet ta lendong atalokba tesem tonga orr yariteper. Iba kasaji tawa Naga lima tesem balala nung yipru mopong agi kiojen raksatsüba tesemtem tonga oagi Nagaland State Disater Management Authority (NSDMA) nung inyakertemi yaritepogo. NSDMA osang ajanga ashiba agi, tawa Nagaland nung yipru mopong tesashi agi lendong timtem aser takoksa ajurubaji district pongo nung liasü aser item district-tem nung kiojen rakasabaji ajak agi ki 3759 liasü. Tetezü, tawa Nagaland nung tsüngrem mopong tesashika süiba lendong ajanga to kibong 3,759 talikdak ki maka kümogo. Naga nunger dak aketba sobaliba tajung kaji onsara teyarinü, anungji kibong paikaji manger sangwa nung ki mapa kümaka, shinga talidak maka ” refugee’ kümer senzüba mangur aser mangashir. Ashi, tangalen asübo tang ya tesem ishika nungbo ‘refugee camp’ lapoker lila. Atangji, ken atema tejenokdak angu dang ashi, kiojen raksar alirtemji tetibo kinunger adianu kidangji külemi malitsü. Parnok atema kinunger adianu aser yimtsür-yimertemi yaritepa ki sütsütsü. Ajisüaka, tanü asüng balaka ki ka yamglutsübaji temela masü, joko arem nung angati süng kata lepzükdak maka kümogo. Iba ama tensa mapang ka nung yimten den yaritepa ano arogoia akok tashi yariteptsübaji kanga nüngdaker. Kiojen raksartemji ajak Naga nungertem dang asünungji, kibong ajakji arogo nugertem dang asütsü. Atangji, lendong atalokba osang angashir kidang-kiyonger aser tesendaktep tajung aliba arogotemi timtem takoksa angur kibongtem ajurua teyari agütsüba metetogo. Ajisüaka, arogoi yaribaji tangar arogo aruagi yaribaji tatem masü saka pei arogo nunga deobar ka nungbo temoatsü sentep nung aruba tenlaa ajakji yimer kiojen raksar alirtem nem teyari agütsütsüsa bilemteta inyak nung kanga ajungtsü. Iba kasaji ano kin shia pei arogotem mungdang ajanga teyari bendener pei mungdang kübok timtem takoksa ajurua alirtem nem sarasadem agüja lemtsüyonga aonung koda jungla ta bilemer. Iba kasaji Nagaland nung tesem balala nung kasa timtem takoksa ajurua alirtem atema NBCC ama mungdang ajanga sangdonger arogo shia tenla bendena teyari tongtsü nunga koda jungla ta bilemer. Iba tangatetba nung taoba hopta nung asenoki iba osangkaket ajanga ” asen lima nung yipru mopong agi kiojen raksar alirtem asoshi temoatsü sentep nung tenla sen saru nunga koma süla ?” ta asüngdangba nung telangzürtem aikati ‘kanga jungla’ ta langzüogo. Iba jagi arogotemi pei züngsem timtem takoksa tia nung alidang akokba tashi yaritsü nüngdakba indang tangatetba ka agütsür. Yimya agi, yipru mopong agi ki raksatsürtemji sensaker mekokmeiner kitem asür, kechiyong parnok kiji makang ser mashi-mashi dang süa lir. Ajisüaka, iba ki melena tasen ka asütsübaji parnoki mesütettsü, anungji kija – kibong, lokti tentet aser yimteni teyari agütsüba den külemi arogoia parnoki ajuruba timtem takoksa ajurubaji aria bilemja temulunger saru kenbo sarur yaritetra, iba jagi arogo nung Tsüngrem temeim tali shisangtsü aser tali longjemshitsü. Tenyar Yakob-i ashi ama, mapa medeni tamangji tasü. Aji oda, tang ama alima lendong agi ki maka kümer timtema alidang arogo nunger oagi sarasadem mapang ka agütsüba kisüng agibo meperir, mesüra tenüng agi tenla tilaka agütsüba jagia meküpdoker, saka akok tashi arogo rongsenji arok meyong kümer  timtem takoksa ajururtem nüngdak yari yariteptsüla.