Longkak Aitba : Putu Yimya (Tebilemdangtsü Nüngdaker)

– I. Temjen Tzüdir.

Meimchir ajak inyakyim balala nung pei pei temeten ka ka kar. Talisa tanü putu lokti ajak peii inyakba alang sorkar nungi tagitarutsü (talisa itasen) mangudang itemji angutsü atema  nok-nü tajungtibaji iba Longkak aitba yimya ya lir. Hau, longkak aitertemi nüburtem dak mapa tamajung  kecha meinyaki aser timtem magütsüi parnok lokti nüngdakji dang atalokra khen ashitsü agi kecha masü ta shidi.  Saka iba longkak aitbaren nung tebilemdangtsü onük kar ajiteter. Telok (Department) kar longkak aitba nung par telok mapaji meinyakba dak alaka nübur asoshi takoksa kecha maliba longkak aitba kar lir. Saka lokti kar longkak aitba nungbo nübur (alima) takoksa tulu ajurubaa angutsü aser item rongnung kaji School tesayurtem longkak aitba nungbo alima (student/s) kanga akoksar ta nüburtemi (Public) angatettsü mapang tongja tongogo.
Asen chirnurtem tajung kümdaktsütsü atema School-i yoker aser mera taket tesayurtemi parnok nem aikati magütsütetba shisatsü agütsür aser ibajagi alima yanglur. Saka asen chirtem tajung kümdaktsürtem nem parnok tangutsü tim tagitarutsü (Itasen) magütsüdangbo asenok tsüraburtemi ola madoki alir idangji asen chirnurtem takoksa tulu angur. Anungji koba sorkar südir süang tanga loktiji (department-ji) toktsür school tesayurtem nem itasen mapang shitak nung magütsür ta asüdangbo school tanur tsürabur nungi tenzüker pei aliba tesem student telok, nungi shir Naga Students Federation amala ola madoki malitsüla. Hau, students telokji nübur ajangzüktsü teinyaktsü maparena jenti alitsüa akok saka yimtsüng nungi tenzüker temaba menden tashi students telokjibo pei pur mesüra tenu nunger tangazüktsü tim shisatsü mangubaji kodasür ngudaktsütsü ta asübaji tongtibangtiba asütsüla ta bilemer. Anungji kodang sorkari school tesayurtem nem itasen magütsüteter ta südir  school ajak nung tesayurtemji akhi ama class room nung mapang shitak amshia lesson sayuba sabang nung noktaka toktsür parnok melena tsürabur aser student teloki tesayurtem itasenji bushitsütsüla aser tesayurtem nem itasen magütsüba atema longkak aitbaji tsürabur mesüra students teloki inyaktsüla. Kechiaser asen chirnur tajungbo kümdaktsünür saka tajung kümdaktsür nisungbo itasen makai ita pungu/trok tashi mapai aotsüba ta masütsüla. Itasenbo maka saka mapabo inyaktsüla ta süra shibaibo aremtsü. Aser tesayurtem itasen angutsü atema longkak aitdangji shir akoksar, tangar shianga masü saka ozü aser ner chirnurtem class room nung mena alirtem tangazüktsü tim mangazükertemji  akoksar (shisaliok tepseter) ta tsürabur aser kaketshir telok tilaba nungi shir tuluba tashii angatettsüla ta bilemer. Anungji tanü putu yimya ka ama küma school tesayurtem longkak aitba yimya ya khen meyipa reprangdang nung jungdisü ta bilemer…?