Mapang tajung ka arur

Tang yabo kuli tamajung aika agi Nagaland kanga junga innüaka meinteti lir. Nagaland nung injang olabo mangashir saka yimjung aser tesünepbo mali ta Naga lima tensa tia mejungi lir. Ajisüaka, memenui yaktasa Naga yimten tebilemtsü agi asenok kangshia aliba ya anentsü imlar. Tangbo Naga yimten nüchiso bushiba tenüng nung telok aika kümer saru saruba aser maparen aika nung amushiba agi Nagaland state government yabo tenüng dang kümogo. Atangji, Naga nunger ajungtsü asoshi government ka dang alitsüla aser iba jagi yimten tashi ajak amshia Naga lima renloktettsüla. Tang yabo government aika, anungji sarua aika aser shingaia tashi balaka mamshitetter, ibayongji maparen aika nung pei inyaknütsü inyakyonga tebushir mali, shibai rakzüktetdir pa temoatsüba ta asüba jenjang nung ozüng makaba lima ka nung asenok lidagi. Ajisüaka, chiaka telongpur aser mechiaka telongpur ta aliba tensa ya memenui melena adoktsü, anungji tachir masü teinyaker aser teyarirtem dang akümtsü. Kodang Naga yimten telatetba ka dangi arur government ka dang südir, idangjibo yimten maparen ajak nung inyakyim ajak ochishia inyaktsüsa kümadoktsü. Idangjibo, achibajia shibai achir aser machibajia shibai machir, itemji tejangja nübortemi metettsü. Tangbo asenok aika asoshi Naga yimten tebilemtsü aliba ya tebilemtsü masü saka temoatsüang ka ama küma asenok jenoka lir. Naga yimten tebilemtsü tenüng nung asenok aika mapa meinyaki chiyonger aser metemsüyonga mapa angur. Itemji tanübo temoatsü ama saka asenoksasa asenok ashioktsüba mapatemji itemji lir. Iba jagi asenok chirnurtem aika taküm raksadagi. Item jagi tanübo jangratema alir ama saka asüng asenok chirnurtem alar akümtsü. Asenok taküm alidangsa item tanurtem tajung mesüra tamajung küma aoba asenok nük agi angutsü. Itemji bilemdanga asenok kanga kümdangtsüla. Koba tia nung lidir liaka, ochishia alibasa tajungba ta asenoki angatettsüla aser asen chirnurtem nem angatetdaktsütsüla. Ibaji kodang angatetdir, chirnurtem ajaki inyaker dang chiyongtsü. Asüng Naga yimten telatetba kati arur külen, item sobaliba tajung ajakji tenzüka aotsü. Idangjibo, aikati government mapa masü saka peisasa peii jangraba mapa inyaka rongsen bushi tenzüktsü. Itemji inyaktsü atema asen ket nung sen meliaka asenoki dang asenok dak tangari temulung lemtettsüsa lira, bank-ia sen aputsütsü aser tangar bendanglen nungi takartem pei sen bener asen den külemi rongsen bushiba mapatem inyaktsüsa arutsü. Idangjibo, asen lima nung lenmang tajung nung gari aser train senzütsü, anungji asen lu nung züsentetba aser asenok factory nung yanglubatem tangaleni melamelaa yoktettsü. Idangjibo asenoki mapa bushitsü masü saka mapai asenok bushitsü. Asenok teinyaktsü ajunga agi asenok shisatsü, temetetba aser tangatetba renema atatsüla.  Naga yimten tebilemtsü mepet ya süshia oadokerbo, mapang endoka ita sen atema dang bilema mapa inyaktsübaji tezüdangtsüka asütsü, kechiyong nisung ajak pei pei mapa nung kanga mazüngi akümtsü. Atangji, tang linük tenzükertemi India den Naga yimten tebilemtsü tatem küma jembiyonga, Naga nunger yimten temeten indang jembibo yangji manentsü aser Naga yimten nüchiso asoshi raraba tongpanga manentsü. Ajisüaka, raraba yimya dang melentsü. Yashi tashi Naga yimten nüchiso asoshi raratsü atema prangpong injang bushi saka asüngbo shisatsü aser temetetba bushitsü. Iba jagi Naga nunger yimten temeten, sobaliba aser oshi mesamai kin ka ama alima nung shisangshisanga kümzüka litettsü. Iba teimla tajung ya mesamai Naga lima teronem menema shia arudaktsütsü atema, tang yabo kechisüdirsüaka Naga yimten telatetba ka dangi arutsüla. Akhidangbo, yimten nüchiso bushirtembo ayipdaka maka, chia mapang shitak nung mechiyong tetsübu nung dang anogotem süidaktsü. Ajisüaka, tang yabo lia lia Naga yimten nüchiso bushirtem dang nungibo nübortemang timtatemba küma meyiptepogo. Iba jagi memenuisa yimten telatetba kati arutsüla ta akanger mesüra asenok rongnung lendongang ataloktsü. Tangbo joko asenoki asenok atema kechi takoktsü aser kechibo tamakoktsü, itemji metetogo, anungji tamakoktsü ka sa meranga kazüdang telemsaang tali adokba timtem takoksa ajuruba nungi asenoki tangazükba tajung agir, ajak tsütsü lenchi otepa telemtetba kati arutsü imlar.