Merükmerüka aliba

Ibai India nung center sorkari anir linük ajaklen merüka ayutsü jangraba mapang ka lir. Ibayongji,  talisa Narendra Modii aniba sorkar arur külen yimti yimdong dang masü saka ayong dena merüktsü asoshi apusor. Iba sentong nung tongtibang kaji nisungtem alidak metsümeshi mashimashi nung masütsü asoshi metsümeshidak yanglutsür aser janaona mashimashi nung meindoktsü asoshi jana bendena endokba inyakyim tajungba küma sayur. Center sorkari merükmejutsü ayongzükba sentong dangji Swachh Bharat Mission ta ajar. Iba sentong ya 2014 küm October nung tenzük aser tang tashi nung yimti  73 rongnung merüka ayuba jenjang asadangba nung Kohima ya memerüktiba yimti rongnung yimti 14 buba lir. Ibaji asenok nümadanga senzütsüba osang masü aser ibaji osang tiyazü masü saka shitak asadangtetba jenjang ka lir. Atangji, asenok merüka alitsüba onük aser mapatemji metsümeshiba aser jana endokba dang masü saka nisungtem libaliro nung merükmejubaji temang merüka ayuba nungi tenzüker chiyongtsü merüka awazüba aser süoshi merüka agibatem ajakji kasasa tongtibang lir. Aji oda, asenoki asen aliba ki, asenok meyong mozü ki, school ki, yimkong sentepdak ki aser yimkong tzübo koba tashika merüka ayur ta asübaji tebilemdangtsü tongtibang ka asütsü. Item ajak rongnung asenok shishilembadak bazaar aser chiyongdak hotel-tem kanga junga merüka ayutsübaji tongtibang teinyaktsü ka asütsü. Tangari asenok akümtsübutsüsa alitsübaji takar aser tulur akümba agi masü saka asenoki asenoksasa asen libaliro nung merükmerüka aliba ajanga tangari asenok akümtsübur. Asenok yimti yimdong temerük nung süoshi temerük sübor senzüba kija agi asen lima topur jungdaktsür aser tangari asenok akümtsübur. Iba denji asenok shishilembadak, chiyongdak aser ayipdak tesem ajak temerük süra iba jagi asenok tangatetba tajung sayur, anungji tangari akümtsübur. Iba amaji tangari asen mapa agi asenok akümtsübutsüsa asenok alitsübaji kanga tongtibang lir. Tanü merükmejuba indang jembidang, talisa district headquaters shia nung yakta melenshitsüba mapa kaji kima yimdong nung sadaka  shi alepdak lapoka aliba ya asütsü. Lenmang nung shi ango sadaka yur yangji auyi ponglokba dang masü saka manga lokti lokti arua medem lia  shia alia bener aobaji tesempatsüka lir. Ibaji süisüponger ajaki angur aser asenoki iba amaji ayoker aser item shiji raktepa alir. Item ama mapatem jagi tangari asenok nüma repranger aser mezüngmeshir. Joko, asenoka temetetba nung tejakleni aoba kin ka lir, anungji auso meshidok aser teka memetsük ser chiyongba kinbo masü. Anungji, kokra yimten aser loktiia yaritepa shi ango ayokba tesem ya ki jungjunga yanglur kilong nung ayoktsüla. Aji oda, tatsük tesemtem nungbo air condition aser meyokmaba shi tamajung mekümdaktsüi tajungbaang kümdaktsür jenjang tuluba nung ayoktsü atema deep freezer nung ayutsüsa shilepertemi putu tensa den aper inyaktsüla. Aji oda, kiojen yanglua aser nüngdakba osettem alidang senotsü terabo aotsü saka tajangzükang tuluba asütsü. Iba shi aser ango ayokba takdang jagi shilepertembo süoshi balaka semer aitsü aser kima yimdong nung semer  senzüba tsüngsem semer telongi maitsü . Item ama shilepdak tajung karbo Kohima aser Dimapur nung lapokba angutsü. Ibaji ajak asoshi tayongzükba tulu aser ajizüktepa inyaktsüba mapa tajung ka asütsü. Joko, Nagaland ama nungbo mashimemetettertem alidak ama auyi ponga, lishi mélanga lenjang nung anü agi pua shia ango yoka shinga mamentsüla. Taküm alitsü asoshi chiyongtsü ya tongtibangtiba, saka asenok chiyongtsü mashimashi awazür chira, iba jagiang asen temang nung timtem tuluba agütsütsü. Joko, asenokbo tangari asenok dang merükmejua liang ta ashitsüsa malitsüla saka merükmejuba nung asenok ya tangar dang nungi tajungtiba jenjang nung alitsüla. Aji oda, asenok yimtitem nung metsümeshidak jungjunga ayutsü aser jana jungjunga endoktsü asoshi ajungshitepdang, tekaratiba nung shilepertemi peisasa shi ayokdak kanga junga yanglur manga marutsüsa aser auyi mepongloktsüsa ayok tenzükra, iba jagi asen lima nung rongdak nüngdak tuluka ataloktsür asütsü.