Mopong tajung

Kodang aser kong südirsüaka anibelemer lia khen anisüngzüka amendang, mopong temekong tajung aruba metetmeteta chia kazüdang temang pongbapongbaa küma tashi aruba metetter. Aji oda, lemluwa mapang balaka aniseter temang nung anisüngzük nüngdak dang phew agi mopong jaa apur aser mopongia tashi angaa arur. Tetezüji, temang shitak tashi itta alitsü asoshi ajak dang tenüngdaktibaji mopong tajung ya lir. Ajisüaka, tanü alima nung nisungtem purapitet onsara aser yamaji nüngdaka onsara akümnungji, item nüngdak ajakji alima nung alir ajak peria yanglutsü merangdang industry tapu balala lapoka aor. Iba amaji nisungtem nüngdak onsara aser yakta oliaruli jajatsü nüngdaker asünungji, anogo shia nisungtemi gari alir, anungji lenmang nung gari tali akümer. Aji oda, nisungtem nüngdak kechisarina yanglutsü asoshi lapokba industry-tem aser nisungtemi amshiba garitem nungi adoba tango tatsük agi asenokia meteta asen alidak aser temeket nung mopong kanga tsüka kümadoker. Tanü alima nung tebilemtsüji aji lir. Mopong tajung agira temang telong aser tema ajak shitak aiener saka mopong mejungra shiranga dang alitsü. Ibayongji, tanü alima nung mopong merüktettsü nüngdakba ya kanga rongdak nüngdaka jembir aser iba nüngdakji ataloktsü atema küm shia June 5 nü ya World Environment Day (Lipuküm anogo) amonger. Aji oda, taküm küm asoshia yashi mongogo. Taküm küm iba lipuküm anogo atema shimtetba omenji “Mopong Menendaktsüba” liasü. Mopong menendaktsüba tebilemtsü akoktsüba ya tasakbo masü saka nisung ajaki inyaktettsüba mapa ka lir. Atangji, alima nung nisungtem nüngdak teimba teimba akümtsü aser itemji yanglutsü atema industry tapu balala lapokyonga aotsü aser garia teimba teimba akümtsü. Item nüngdak ataloktsütsü asoshi merangdang, mopong menendaktsüba tebilemtsü akoktsüba mapa mezüngbubaji, süngdonglidong mapayui melepdoktsü aser akok tashi totsü matsükba gari amshitsüla. Nisungtem asoshi mopong tamajung ya süngdonglidong asoshibo mopong tajung, anungji nisungtemi apudokba mopong tamajung ajak ya süngdonglidongtemi agir aser parnoki asenok asoshi mopong tajung agütsür. Anungji, mopong merüktettsü asoshi asenok ajaki inyaktettsüba mapa kaji süngdong atemtsüba mapa ya asütsü. Atangji, asen lima nungbo süngdonglidong ya, tangar lima nung ama masü, tang tashi tesem ajaklen kanga longsua angur. Ano, mopong merüka alitsü asoshi asen lima nung tajung kaji, tang tashi industry tulu kata maliba ya yutsür industry tila asüyonga kangabo lapoka mali. Ajisüaka, asen lima nunga kodaser yamai atsüker ta asenoki bilemdanga asenia asen akokbo mopong mekonga kümdaktsütsüba nung ya shilem agitsüla. Alima nung mopong memerük aser tatsük kümdaktsüba agi pei lima dang kangshitsüba masü saka alinma ajak kangshitsü, kechiyong alima kin o kin na ali arrtsü shitak aliyonga mopong asoshibo arrtsü mali. Iba jagi tanga industry aika alidak aser gari kanga senzüdak Delhi ama nung mopong menenba agi asen lima atonger. Parnoki aji meteta lir. Ano, külen asen lima ama nungbo ajungshitepa süngdonglidong wazüka ayur, atemer aser light dena kanga meyaka amshitsü ajungshiper. Ib jagi asen lima nungibo tanga limai, tang tashibo, mopong tajung dang oyaa alitsü. Tanü ama mopong tajung agitsü kanga nüngdakba indang jembidang, akok tashi süngdong wazüka ayutsüla aser atemtsüla. Akok tashi gari maben tetsüng agi jajatsüla aser kinunger aser kiyonger ajak gari kaka nung dang mesenzüi gari ka nung asem tashi ajak külemi mener senzütsüla. Iba jagi gari asem pezü külemi jajatsü melena ka dang jajatsü aser metetmeteta tatsük kanga ajemadoktsü. Iba denji külemi electric light kanga apayua atsükba aser plastic mamshitsü merangba kija agi asenia alima nem mopong tajung terabo agütsütettsü.