Naga nunger atema lenmang ka !

Naga nungertemi yimten nüjiso bushi saka timtem tekangshi marem state-ang ka ngutet. Ajisüaka, iba jagi Naga yimten nüjiso asoshi raraba tongpang manendaktsütet, ibayongji tanü tashi Naga yimten tebilemtsü agi nenneter Naga nungertem kangshir. Joko, Naga nungertem rongnung telok aika lemsar Naga yimten tebilemtsü ya shirnoki komaka latet nung tajungba asütsüar memetet aser mejangjateti kümdagi.Ashiko, tanübo Naga nunger linük tenzükertemia India yimten kübok malitsüsa nüjiso manguyonga tang aliba jenjang dang nungi temaba aser tajungba yimten jenjang ka latettetra ojang ta bilema alitsüa akok. Ajisüaka, tamasayongi yimten nüjiso atema nokdak aser iba nükjidong atongtsü atema taküma aika samaogo aser taküm alirtema takoksa aser timtem arema taküm piyong linük tenzükba wadang maitsüi inyaka arudagi. Iba jagi yimten nüjiso jenjang dang nungi tilaba ka bener arutsübaji tarendaktsüka kümer telemtetba kati marutetter südi. Ajisüaka, Naga nunger ajak mulung lapoka yimten tebilemtsü ya latettsü asoshi takoktsü lenmang ka mebushitet tashi Naga nunger yimten tebilemtsü latettsüba mapa ya tang amai tamakoktsü mapa ka merangdanger amai tanen maka ken o jembipet jembia aotsü. Iba jagi tanübo Naga nunger yimten tebilemtsü latettsüba ya linük tenzükertemi dang masü saka nübortemia shisatsü tajung agütsütepa takoktsü lenmang kabosa bushitettsüla. Iba ama lenmang kabo ali asü mali ta shisabolua bilema alidang, Mizoram nung Mizo nungerbo 1986 küm June 30 nü Mizo National Front (MNF) telongpur telok o India government na tsüngda tangatettep ken o yangluba Mizo Peace Accord meyipa reprangshitsü asoshi Mizoram government-i lemtetba telemtetba jagi asenok nema asenok yimten tebilemtsü latettsü asoshi lenmang ka sayur amai bilemer. Atangji, Naga nunger ama Mizo nungerbo yimten nüchiso bushiba tebilemtsübo mali. Ajisüaka, 1986 küm renemba Mizo Peace Accord nung nangzüktepa aliba ken o aika mapa küma meinyaki lir, anungji kodang itemji meyipa reprangshidir, temetet, meinyaki aser mataloktsüi aliba mapatem ajakji inyaktsü aser ataloktsütsü. Iba Committee dangji Peace Accord Review Committee ta ajar aser Chief minister mendenbuba ser Home minister mendenbuba yariba aser taoba minister ka Member Secretary ka asütsü shimteta lir. Iba committee nungji taoba MNF nung inyaka alisang aser tang Local Adminstration minister P.C.Lalthanliana, Chief Secetary, Lalmalsawma aser taoba mapang MNF nung Defence minister aser Army chief R.Zamawia aser taoba mapang Mizo National Army nung Commander asüsang Col.Lalrawnlia nungertem züngsem lir. Iba amaji Naga nunger yimten tebilemtsü latettsü asoshia 16 Point Agreement ya meyipa reprangshi nung koma ta bilemer. Ibaji atema Mizoram government-i inyakba amaji state government nung alirtem den linük tenzükertem telok shia nungi züngsem jaoka külemi mener 16 Point Agreement ya meyipa reprangshitsüla. Kodang 16 Point Agrement ya zünga odir, onük karbo India government-i hau ta masübatema lir, Ano, hau ta ajaki mulunga agizükbatem rongnunga karbo agienogo aser karbo ano mapa mekümi lir. Atangji, yimten tebilemtsü maliyonga, joko Nagaland government-i 16 Point Agreement nung lemteta akabatem mapa küma inyaka ali mali ta khenbo meyipa reprang meshiogo. 16 Point nungbo Naga nunger lushi ajak yimten ka kübok alitsü ta shia lir, anungji ibajia komaser mapa küma inyaktsü ta jembi meshiogo. Ano, 16 Point Agreement nungbo Nagaland ya External Ministry kübok alitsü ta shia lir, saka tangbo Home ministry kübok lir ta asüba ama tebilemdangtsü, tejembitsü aser lemtetshitsü ken o tongtibang aika lir. Atangji, yimten nüjiso bushir telok atemabo 16 Point Agreement reprangshitsübaji tim mapa masütsüa akok saka tebilemtsü latettsü asoshi tenla langkabosa agütsütsüla, aser iba tenlaji pei nokdakba jenjang nungi nema aluba , tai adokba aser tangari ashiba agizüktetba shisatsü aser temulungjang asütsü.