Nagaland nung yangluba

Ibai Nagaland nung yangluba (Made in Nagaland) ta tagitsü mesüra tachitajemtsü oset tilaka nung danga ajenloker yoka ngura, ibaji Naga nunger asoshi rongsen tsütsü tajangzük dang masü saka nümadangtsü takok mapa ka asütsü. Atangji, tanga Nagaland nung yanglutetba  chiyongtsü tilateri aser abensüoshi karbo shishilembadak angur. Ajisüaka, item jenjangji asenoki tangalen nungi bener arua achiba aser agibatem denbo medemdangtsüla masü. Tanü Nagaland nung dang masü saka India nung dena India nungertemi amshiba osettembo akok tashi India nung yanglutsü merangba mapang ka lir. Iba tangatetba aser nükjidong nung Narendra Modii pa ato kilonser kümli inyaktsü mulungtetba kaji, India nunger nüngdakba ajak India nung yanglutsü ( Maken in India) ta asüba telemtetbaji liasü. Iba telemtetba nung ajemdaker, talisa China, South Korea aser Malaysia ama limatem nung yangluba osettem India-i bener marudaktsüi anendaktsü. Iba jagi bendanglen yanglur India-i bener yoka aliba osettem India nung yanglutsüsa kümdaktsü. Atangji, Narendra Modii iba sentong metenzükdanga  Japan ama limatem den külemi longjemer India nung gari yangluba mapatembo kanga takok ngua inyaka liasü.Item mapa denji metenloka mobile  phone yangluba mapatem tenzük. Item ama mapa bendanger kolok aser parnok rongsen amshia India nung osettsüset yanglubatem rongnung tulutiba asütsüsa tang South Korea den külem ser  Noida, UP nung Samsung mobile phone yangluba factory tuluka lapokba ya asütsü. Iba factory lapokba ajanga yangji inyaktsüsa nisung meyirijang kabo mapa angutsü aser ita nung mobile phone set crore ka shi yanglutsü. Ibaji atamata mapa masü. Item mobile phone-temji South Korea nung yamglur India-i yok asübo, itemji pei sen agi alia amshitsüba dak alaka  India nunger nisung meyirijang kaji mapa mangutsü aser iba factory dak aketba tanga mapa aser tajangzüktema magitettsü. Ibaji mesüka, Nagaland dak alaka, India tesem balala nung kechisarina yangluba mapatem aika tenzüka odagi. Item tatalokbatemji ngur asenokia asen lima nung kechisarina yanglutsü nüngdakbatem indang bilemer. Iba jagi tawa Nagaland chief minister-ia Nagaland nung kechisarina yanglutsü asoshi bendangertem Nagaland nung arua inyakdaktsünüba indang ken o ka metetdaktsüogo. Atangji, bendangertem pei sen bener arua Nagaland nung mapa inyaktsü asoshi arudaktsünüa state government-i yimjak nung jaokbaji tang tasen masü, mapang shia metetdaktsür. Ajisüaka, marur. Ibaji kecha tesüngmangtsü mali. Bendangertem pei sen bener arua Nagaland nung kechisarna yanglu tenzüktettsü asoshi tamasa asenoki parnok nüngdak kar renemtsütsü nüngdaker. Item nüngdaktem rongnung tenüngdaktibaji gari lenmang, light (power supply), tzü aser yimjung lir. Tangar bendangertem pei sen bener arua monga inyaktsüsa Nagaland tzü mopong tajung, ali temo aketba lima, ali telong aser tema nung rongsen aika lir. Ajisüaka, tang tashi asenoki gari lenmanga meyanglutetter, light tashi peria magütsütetter , tzü sen tasak agi alia ajemer aser tangar temulung anisüngzüka mekazütettsüsa meinperong kanga lir. Item timtemji asenoki koktetra, asenoki mashiyonga aser memesüzükyonga asen lima nung factory lapoka mapa inyaktsü asoshi bendangertemi raktepa asüngdangtsü. Tangar mejaokdang lenmang tama apitsüla aser parnok nüngdak tama renemtsütsüla. Item nüngdaktemji merenemtsü tashibo tangar bendangertem pei sen bener arua asen lima nung mapa inyaktsübo  mejaokang tajungba, kechiyong parnoki marutsü.