Nagaland Prangpong & Pen

Taoba hopta nungsa Nagaland angh (governor)-i Nagaland Chief minister aser pa den külem yimsüsür tazüngpurtem jaoka amenba senden nung, nübortem lenmang tajung nung senzüdaktsütsü, taneptsü agütsüba aser kaketshisatsü agütsüba mapatem tajungba küma inyaktsübaji government ka asoshi teinyaktsü nüngdak tongtibangtibatem lir ta nenshia metetdaktsüba jagi Nagaland tia sayur. Ibaji medical doctor kati shiranger dang temang tajungba akümtsü asoshi mozü zülutsür amai lir. Taoba Nagaland angh, P.B.Acharya-ia pa taolen ajak nung Khristan purtemi akümba Nagaland government nung ochimashi agi sünga aliba indang jembiba asenoki angashiogo. Aiben opposition telok dang nungibo Nagaland Angh-iang government mapa nung temulung masüba indang jembiba asenoki angashia aruogo. Ajisüaka, government ali tashibo alijak nung shitakba mapa küma inyaktsübajibo anghi masü saka government nung yimsüsür aser ketdangsertemi dang inyaktsü alinungji, angh-i ashiba otemji tenarong külen nungi angashir külen nungi odaktsü ama, kecha temelenshi tajung ka aruba mangur. Iba kasa timtemji reprangteta, temulung animesüngzüktetba agi, tanga ano maneni Nagaland anghisa yimsüsürtem ajungshir asütsü. Ibaji Nagaland asoshi junger. Aji oda, yimsüsürtem ajungshibaji dang masü saka ano taoba hopta nungsa Nagaland anghi government nung tongti ketdangsertem den senden ka alidang, Nagaland nung gari lenmang yanglurtem dang tashiyim agi senotsü meshiba ajanga timtem ajuruba anendaktsütsü asoshi Nagaland police aser Assam Rifles purtem nem nungloktsüba mapa jagi Nagaland nung terenlok mapa junga meinyaktetba tebilemtsü agiteta sayur. Atangji, külen ochimashi mapatem ajanga Nagaland nung nübortem nem angati mesüra jenjang dalang agi taneptsü aser kaketshisatsü magütsütetter aser ano külen tashiyim agi sen meshiba ajanga gari lenmangtema junga meyanglutetter ta timtemba tensa tia jagi state government tashimaitba sayur. Ashi, Nagaland anghi state government dang state nung government school aser hospital junga anepaluang ta ashitsü nüngdak madoker. Ano külen, koba state nung südir süaka tashiyim agi sen meshiba aser rakzükratemba ajanga nübortem timatemtsüsa terenlok mapa meinyaktettsüsa atalokbaji government maliba lima-ang ka mesük. Ashiko, nübortemibo gari lenmang majungba ajanga gari bara atuba, gari nung senzüdang temang raksaba, osettsüset aser chiyongtsü nung jenjang atuba, gari raksaba ajanga gari yanglushidang sen tali endokba aser totzü tali atsükba timtem aser takoksatemji junga memetettsüa akok. Kasaji, government mozü kidang taneptsü junga mengutetba ajanga taküm mekümzüktetba aser private mozü kitem nung senotsü tali endoka timatemba takoksatemji nübortemibo shishia mebilemtsüa akok. Ano, kasaji, pei alidak government kaketrejutem nung angati mesüra jenjang dalang agi kaketshisatsü tajung angutsü melen mengutetba agi tanurtem junga mezüngteti taküm raksadaktsüba aser private kaketrejutem nung senotsü tali endokbaji nübortemibo süokia ia mebilemtsüa akok. Iba jagi Tsüngremibo tanur tajung aika moatsü ser nung asenoki aneplu mesütet raksadaktsür aser item tanurtemji tanü Nagaland asoshi tebilemtsü tulu kümogo. Item tebilemtsü aser timtem jagi tanübo Nagaland nung gari lenmanga junga meyanglutettsüsa timtem ajurur. Asenok rongnung nisung kari mozü ki aser kaketreju anepalutsüba aser lenmang yanglutsüba sen nungi prangpong amshia tashiyim agi shilem kar meshir aser kari pen amshia shilem kar meshir ta tanübo Nagaland nung prangpong o pen na pronglai nübortem nem nüchiso aser tajangzük masü saka tetsübu aser takoksa bener arutsüba angur. Iba tensa tia nung nübortem timatemer aser akoksar saka nübortemi ola madoker. Asenokibo lenmang tamajung nung jajayonga aremer, mozü kidang taneptsü mengutet aseni meimbatem mapang metongjungi asüyonga jashia mali aser kaketreju nung kaketshisatsü tajung mengutet taküm raksayonga kecha shisamebulur. Asenok pezüpezür aser matumalen ulura. Ashiko, ibaji ita senbo angur, supply department nungi janga seret nung sen asem agi angur, RD department nungi kilen aser nütsüng talila indang sen terabo agizüka agitetter aser light bill ajemer agütsütetter ta asüba agi asütsüa akok. Iba tia nung asenok ya ak shibanger metsüba aktem den kasa kümogo. Iba tiaji Nagaland anghi reprangteta ashidang, asenoka nisung süra, ola adoktsüla.