Nagaland tajungba ka

Nagaland state kümaka, küm aika Naga yimten tebilemtsü mekokteti aruba ajanga, terenlok mapa kata takok ngua meinyakteti Nagaland rajang kümdaktsüogo. Nagaland nung industry ajak süogo aser gari lenmanga kata yabo junger ta asütsüsa yangluteta maka aser angati kaketshisatsü tajung angutsü melen sen agüja azüngba kaketreju nunga kaketshisatsü tajung menguteti lanurtem taküm aika raksadagi. Pei kima, sen meindoki angati taneptsü angutsü melen, ola madoki, kimonglumong ajak yoktema yoka bendanglen taneptsü bushia senzürtemji asenok Nagland nung alir Naga nungertem ya lir. Ajaki ochishia alitsü indang jembir saka shingaia ochishia malir ta asüba limaji, Nagaland lir. Iba ama tensa ka nung, ano Naga yimten nüchiso asoshi raraba tenüng nung telok aika küma lemsar saru saruba agi Nagaland kangshir. Joko, lia lia Nagaland state government yabo tenüng dang, government mapa inyaker aika anioker parnok nem ita sen agüja amongba dak alaka state government-i government telemtetba magitetter. Naga nunger yimten nüchiso bushir teloktema pei pei government alinungji, Nagaland nung government aika kasasa tashi amshiteta inyakba limaji Nagaland lir. Ashiko, saru sarudangbo Nagaland state government den Naga nunger linük tenzüker telok ajak tangatettep nung sarua alitsü. Iba jagi nübortembo pei nüngdak meperitet timtem ajurur.Kodaser state tilaka nung tema nung state government ka aser telong nung alir government trok tenet ka ta ser ajak nem saru agüja alitsü ? Kodaser Nagaland gate nung Naga nunger government trok tenet ka indang saru agüja business inyaktsü ? Kodaser, nübortem nüngdak reprangteta  yaritsü melen, government tapu balalai arua nübortemi meranga inyakba nungi saru meshitsü ? Kodaser ozüng mamshitetba state government ka sülen anidaktsü ? Tanü Nagaland asoshi rongdak nüngdakji, Naga lima nung government ka dang asütsüla. Ashiko, India nungertemi kangasa memulunger asünungji Manipur, Assam aser Arunachal Pradesh nung aliba Naga nunge lushi ajakji Nagaland kübokibo maitettsü, ajisüaka Naga nungertem danga yimjung nung longjemer lidi süra, tang India den jembiba maparen nung ya Naga yimten nüchiso asoshi rarar telok ajaki hai haura katepa government ka dang kümra, ibaji Naga nunger asoshibo nüchiso angur amai asütsü. Atangji, Naga nungertemi tang ya Naga nunger yimten nüchiso bener arutsü imlaa mali aser parnoki iba atemaji shishia mali, joko kechi telemtetba ka bener arudir aruaka, iba jagi telong nung alir teloktem ya mali akümtsüla aser parnok ajakji Nagaland yimten tasen kübok yimten khuret abener yimsüsür tajung kaka asütsü ajaki imlar. Naga nunger telongpur telok ajak longjemer Naga yimten tebilemtsü makai tatembang küma latettsüsa hai haura katepbaji Naga nunger asoshi Tsüngrem taochi asütsü. Iba taochi mamai tang shirnoki India government den yimten ken o tatembang küma latetba nung takok ngua shilem agiogo, parnoki ochishia inyaktsü tenzükra, Nagaland raksaa aliyonga mapang tatsüka nung yanglushitettsü. Joko, Nagaland nung yakta yimten temelenshi ka arutsü imlar. Iba temelenshiba yimten tasen nungjibo, Tsüngrem tama südaktsütsüla. Iba yimten tasenba nung tatar senden tenzükdangbo sarasademer tenzüktsüla aser ajaki ochishia  inyak tenzüktsüla. Iba yimten tasenba nungjibo terenlok mapa inyakba nung sübokrem magitsü aser sentong nung aliba ama mapa shitak inyaka aotsü. Government tasenba nungbo kechi mapa inyakdir, shitak inyakdaktsütsü. Kodang, India government den Naga nunger linük tenzükertem tsüngda ken o renema alangdangdir, iba anogo nung jagibo Naga nungertem ajak kasasa senso tajung akümtsü. Idangjibo telongpur aser temapur ta mejembitsü, anungji saru ka dang asütsü. Tema nung alirtemia telongpur tenüng nung telongpurtemi memetet meshimetsüba ajak putettsü aser Naga lima tajungba kümadoktsü. Tang Naga yimten tebilemtsü tatembang kati aruba ajanga ochimashi mapa inyakdi asüyonga meinyaktettsüsa nübortemia tetsübu aser tarendak makai ola adoktsü. Iba Nagaland tasenba metenzükdang tamasa asenok jakla aser tangatetba ajak tajungba küma melenshimatsüla aser tangari asenok den mapa külemi tenzüka inyakdi ta ashitsüsa, asenok dak ochi, tenendak aser tashitemetet alitsü tim. Iba jagiang Nagaland tajungba ka yanglutettsü.