Nagalima Tasenba Asoshi Renemshidi

– S. T. Yapang Lkr. Kohima.

Tang asen Nagalima petsaperongba ya tetsür nem menden 33% agütsütsü/ magütsütsüba keno agi masü, saka election ita ana agi atsünga aotsü lemteter ashioktsüba ajanga atalokba lir. January 31 nü ULB election ita ana atsülangtsü NBCC den züngzüktepba ajanga nübur ajak pelaa liasü, saka asen state tia maka Kilonser tazüngpurtemi yamaji masütsü mulungtetba ajanga tang tensa mejungi aliba ya ajuruogo. Govt. ka nung CM aser Home Minister-ji tetsü o tebu na ama, saka tenati NBCC lia JCC den züngzüktepba par chirnurtemi magitsüsa lemtetbaji tena temulung ajak maden liasü asü par chirnurji tsüraburi ashi mangaba sayumachi chir ama liasü (?) ta bilemer.
January 31 nü NBCC lia JCC den tezüngzüktep agiba tananep osang kakettem nung adokogo, shitaka süang, taia süang Govt. telemtetba ka CM den inyaker, Advisor to CM-tem den masüngdangtepi mesüra parnoki memeteti Govt./CM telemtetba kodanga osang kakettem nung madoktsü, aji oda yamaji ka adoka alinunga tananepsa metongshia adoktsüji ajaki metetba mapa ka, saka nisung süa yimti ajak rungtoker February 10 nü ang Home Minister-i “CM-ba küna pronglai ULB election titemtsübaji Cabinet-i dang telemtetba agitsü ta shiogo. Ano cabinet-i mulung yonga State Election Commission-i approve asütsüsa adoktsü ta onoki shiogo” ta jangjashitsüba asenoki nguogo, aji kechi tetezü ? CM-ba tena kong mejanga liasü ta bilemer.
Iba ULB election tamakok anguba teraji nübur den masüngdangtep pei telok kijai yimsüsütsü maongka agitsü lenmang ka bushidangba ajanga atalok ta angateter. Iba ULB election agitsü osang metetdaktsüli yongi ali kimung tashi nung saru sarutsübaji magütsütsü ta noktaker timba, ibayongji mapang talangka magiteti aru, kodang tesüsa buba ULB election agitsü sangdong kinük balala ajak nungi anema apuso aser NPF dak alaka yimten telok kecha renema mali asü, saka agitsüsa ta tekong meranga tejangrartemi tenüng züluok. Yimten aser kin telongjem ajaki anema apusor asünungji oda NPF dak alaka tanga yimten telok nungi züngteta nisung kari election asoshi tenüng agütsü. Iba mapang shitak nung parnoki nüburi maginübatemji ka khen, ka khen ta indok, tetsür nem menden 33% lemzüktsüba dang anünga yutsü aser iba asoshibo nübur ajakibo anema apusoba mali asü, yamaji süra nüburi ola madoki election tiptesüngi agidaktsütsü ta imla südi, kechiyong tekalen ashi ama yimten kecha teloka renema maliba den election asoshi tenüng agütsürji mali asünungji jila tilaba nungi tuluba tashi NPF pur tashii arutsüji temetetdang liasü, ajisüaka Naga nunger tia aka, saka parbo tia maka ta meimlaba aser kangabo ashishia maliba tetsür nem menden 33% agütsütsübajia nokdangtsü tenzük aser iba jagi par tamakok angu.
Iba ULB election dak sentakba nungi timtem adokba ajanga CM tasen melenteptsüsa akümba maparen renema maru tashi Office aser Govt. talongtsütem shibangtsüba ya kanga shisa kaa inyaktetogo ta tenüngsang agütsür, nüburtemia itasen menuba asoshi temenu nung anaben masüji arema atatsüsa akümer. Kechiyong ibala mapang office lapoktsüra impok teloki ninang sep amuzük ama, peii bena aliba department-tem nungi temo ajak ajepzüker sentsüh agi tsübanga yutsür ajentsü, aji asen Naga nunger yimsüsür yimya sübaba mapa ka lir. Talisa TR-bai Finance den tongtibang Department aika bena alinungji item nung jagi ninangmojitzüjepji amozüka bener Center-i jena aotsü aser asenoki kecha meshitettsü ta arentaka bilemba agi anogo aika süiaka moktangba manen südi ta angateter.
Tang shitsü melen shingo aru ama, TR melen Dr. Shurhozelie shibai DAN III sapi amer yimsüsüa liasü pai kishiji lapoka tang kibur shitakbaji arua tongogo, joko paia tansü kar asünungji nübur ola anga yimsü asütsü ta amanger, ashiko olulu asü shitakar Rio arutsü ama angashiba to atalok asübo asen Nagaland state asoshi takoksa ulura asütsüba liasü, kechiyong pai yimsüsüba mapang Nagaland Municipal Act yanglu aser Nagalima sentsüh agi tsübanger yutsür ajenba tang aji tera otoka aliba ngua pa meyipa arunür, ya takok angu asübo asen Naga nunger ayatai tiai ila ta bilemer, paji kinük aika nungi pusemer alitsü akok, saka asen Nagaland state asoshibo lendong keta lir, asenok dang timba nütsüng par ali mebeni asenok den arua dendaktsütsü sentongji pai tenzük, pai Nagaland state temeten samatsütsü meranger mulungtet telok ka ayongsemer mezüngbuba tendanga Rongmai kin aniokdang, saka tamakok nguogo, talisa iba maparen nung asen Ao Senden-i anir CNTC-i tasü majemi inyakba ngua kanga pelar. Kasa asen Naga nunger adianu sür nung alima balala tsüngda lemsar alir rongnung Nagaland state nung adentsü temeten akar tilatibaji Rongmai kin asütsü südi, süra parnok dendaktsüra tangar temeten tuluba akarji koda asütsü?
Junger asüyong majunga asüyong akong rongnunga mar ashitsü asünungji CM inyaknür rongnung Dr. Shurhozelie shimbaji takok ngua ora Nagalima asoshi tajungba asütsü.
Tesüsa tang tulu tila ajaki jembiba 371 (A) ya asen yimsüsürtemi development atemer sen apayudang yoktoka aru, aser asenokia iba ya tamalen züzüa toktsüa aru, küm ishika tejaklen Nagalima nung totzü atsütsü asoshi Nagaland Govt. ajanga tejangrartem jaoka sangdong, saka India Govt.-i “Totzü atsütsübo central Govt. dak alaka state nem tashi agütsüa mali” ta songtem, iba mapang to asenoki tanü ama ya noktak asübo mesüra “Nenoki onok nem 371 (A) nung ali rongsen tema telung ajak madak onok kibur asütsü temeten lateta yutsür tang nenoki aji magütsünür süra onokia India den state ka sür alitsü tezüngzüktepbaji meyipa agir aser Nagalimaji nüchiso lima ka ta sangdonger” ta ashitsü melena ola maka aküm, ashiko asen yimsüsür karbo süngojemtsü tajung ngur alitsü, ano iba 371 (A) koba nung asen Naga nunger nem temeten balaka wazüka yutsüa lir, aji jangjashitsü asoshi tongpang tulutiba anüngzüka lir, aji asen kibur sür ali rongsen aser totzü agiteta ayoktsübaji lir, idangji India nungeri iba temeten ajemrepa yutsütsü asoshi asen Naga nunger yimsüsür nem sübokrem agütsür asen sasa tamakok nung tembangdaktsütsü merangtsü, item tamajung anogotem asoshi renemshiba mapangji tang ya lir; kobai Nagalima tasenbai mera mejaokdaktsür.
Iba 371 (A) kümzüka ayutsü merangba tongpang den kasa taoba küm ACAUT Nagaland ajanga supply jang yoktokba putetba to koda? CM shibai Food & Civil Supply bena liasü pa menden nungi anenang ta ayimtentsü melena kin telongjem aser lokti tentet ajaki ola madok, ashiko süngojemtsü agisa senpeta alitsü, tanü item temenen tera ajak to agi asen kangshirba dang, tangar maitsüli, Yakob 1:15 nung “Azüapongbaji kodang mashisa kümdir temenen asor, aser kodang temenenji tain kümdir tasüba adokdaktsür” ta ashi ama asen menen agi mashisa kümer tasüba asem adokdaktsüogo, ashiko ano mapang tatsüka yutsü asübo meyirijang dang timba tasüba adokdaktsüla. Asen Aor shin o nung ashi ama, Nagalima nungji auer süngsü tuluba asünungji, ACAUT kija rarar makok toktsüogo, anü mera pua lia auyaba nung ola madoktet, kuli tejangja bener maitsütet, iyongji rongsen aser nübu jenti laluba den senti taküm asem tashi laluogo. Tang TR-ba menden nungi alur alidanga taoba küm putetba jangotsü indang to jembishinütsü mapang tetemsü lir, iba jagi dang Nagalima tasenbaji tongtettsü.