Ne den Tsüngrem temoatsü

–  T. Imnakala

Nai kin aika nem aputsütsü saka naibo parnok nungi maputsü. Tanü lima nung asenok takar lir, kar sensak tia nung peria meliaka asen yimti nung takar ali nung asenoka anogo shia chiyonga alir. Shir takar lir, parnoki aser tsürapur Tsüngrem dang ochi nung tenlaba sensaker nem meima agütsüba agi, aser nüngdakba pur tongtetba agi takar küma renloka alir ta asenoki angateter, kechiaser Tsüngrem pelatsüsa teka rongsen lapoka alirbo sensak tia nung malitsü ta Tsüngrem oi ashir. Tsüngremi agütsüba Pa temelaba ozüng ajak nenoki benshira kin ajak madak nenok alitsü. Nai kibuba meimra pai na kodanga metoktsütsü, nai kibuba tenüng sangra pai na ajungkettsü aser temeshipuri senmangba lima, ki rongsen nung na jangratema alitsü, aser ne chirtem, semchirtem jenti rena maneni senmanger akümtsü. T.Ken 28:1-14
Ni kibuba nenok Tsüngremi nisunger mulongjang shisatsü tendanger. Ter shilem aser tenla nung ochi mashir, korurtem, anema jembirtem pei yari merenshir, tasüba agi, sensak tia, tamakok aser chidiyongdi saka yamaji merenshiaka nisungi Tsüngremi merenshir ta mangatetter, memeteter.
Tsüngrem aser Arogo nung tenlaba temoatsüji par taküm kibong rongsen lenmang ajak nung moatsütsü, inyaknütsü shisatsü, mapang shitak nung tsünütsü atema tsünglu yoker, süngjang jenti tangdaktsür, chiadoktsü shirurutem aridoker, inyakba ajak nung renloka aikati tepelatsü aser temoatsü ta ajatsü. (Malaki 3:1-12)
Ajemalu aser timtem aremzükba asangur Yosef teka mapa aser shisatsü nung temoatsü tesünep liasü. Lipok 39:3, ni pa chiyongtsü angudak talubosa moatsütsü. T.Ken 132:15.
BC 874 – 853 tejen lai mapang nung Israel nung Ahab chuba liasü. Sidom Nunger Ekbal jala Yezebel kinungtsü agi, la ya Baal süngyanglu külemer liasü aser Ahab chubai la sülen Baal külemi ao, pai Baal tenüng nung tenla aika agütsü, tekülemdaka yanglu aser par jabaso tambusang Abiram, tanubosang Segul tenla-a tepset, chuba ajak dang pai tamajungba inyak nung nübur aika temenen menadaktsü.
Anungji Tsüngrem kanga jashi aser Tsüngremi alima nung tsünglu küm 3 meyok nung ayawara tesashi liasü. Kechiaser Tsüngremi Elija ajanga tsünglu marutsü shin.
Idangji kibubai Elija dang ashi, apusoa anüdokleni oang aser Yordan jakdang Kherith ayong nung atsüka liang. Idangji pa orr yangji alidang warotemi amtsük aser shi anepdang, aonung bener arutsüba chia ayongtzü jema Elija angji ali.
Iba ayawara nung ano amitsür ka Zarefath nung jangpong aser totzü merosepi ayawara tepiyong lar kidang Elija lia peria chiyonga ali.
Ahab-i Elija dang ashi, Israel timtemdaktsübaji naa na? Elijai langzü “Ni Israel timmetemdaktsü, saka na aser nebu kibongi KIBUBA melaba amadok aser Baal sülen anidak, anungji Baal ainker ajak Karmel tenem nung sentepdakjang, KIBUBA ji Tsüngrem süra pa sülen anidakang aser Baal süra pa sülen anidakang ta ashi. Baal ainker 450 Baal külemer tamakok angu aser Elijai Kishon ayong nung Baal ainkar 450 tepset.
Ahabi tatalokba ajak tebutsü Yezebel dang ashi, aser la tejashi tulu nung Elija tepsettsü osang agütsü.
Anungji Elija tetsübu nung jena orr punipur süngdong ka kübok amen, aser pasasa asütsü mepishia ashi, tang ya joko teperi oh ! KIBUBA kü taküm bener oang, kechiaser ni kü tsürabur dang nungi tajungba masü.
Elija yaseta mejanga alidang kotak tenyar kati pa dak kongshia ashi, “Aramesoang aser chiang” aser pai reprang, pa kolak manung mejang nung awangba amtsük aser tzü bongdang ka liasü. Tanabena yamaji ashi aser pai chia jemer anogo lir, lir aonung Tsüngrem tenem Horebi atu ( chu 16-19)
Amitsür kati Elija dang ashi, kü kinungbu süogo, aser ozü chir ana alar südaktsütsü anir aotsüba lir, Elijai ashi, na aoshi ni kechi inyakdaktsüner, ne kidang kechir lir, lai langzü, kü kidang totzü bongdang ka dak alema kecha maka. Pai ashi oang, kiyonger dang totzü bongdang tazüng meshiang, aser kishi shibangang aser tazüng ajak nungji totzü shiokang aser yokang aser ne sentsü ao-ang aser tanüngba madak na aser ner chir taküm liang. (2 chu 4:1-7) Ajiang tamang katetba aser temepishitsü yimya shitak imlaa mepishiba, tashi angaba aser meranga inyakdangba nung temoatsütem angur lapoker aser asen shisabulu maka mait ajak nung pai yarir aser takar kümaktsür.
Zütsüra aketer nisung pezü taya agi tasür kechianga mesayang nung shisabolua jembiteper, Yimti-i idi asü nung aya agi asütsü, yangji dang mendi asü nung süadoktsü. Anungji Seria sepai anendaki jagi odi parnoki tepsetra yangji asütsü, aser kümzükra taküm alitsü ta jembitepdang, Aoksa Tsüngrem ola agi Seria sepaitem jenshia ao, anungji teimla makaba zütsüra aketer pezüji chia jema senti rongsen Hon, taribi, süoshi jendi agiaka magimai angu (2 chu 7:1-20).
Shirangertem Yisui jembiba anganürtem jenti Yisu dangi adenshi aser nikongtsütsü akümdang Yisui amtsük pongo, ango anaji amer anünglen repranga pai moatsü aser amtsükji sangsaa pai nütsüngtem nem agüja telok nem lema agütsü, parnok rongnung tetsür tanur mezüngi teburji 5000 chir molok 12 anüng. Yisui ashi tanük tari ajak bendenang (Mathi 14:13-21) tila ka nung temolung agüja ajungba, angazükba, inyakba merangba nung takok aser temoatsü.