Nübo Tali Terenlok Mali

– Tangsen Lemtur.

Canada, US aser Europe ama takar linüktemi sorkar mapa nung nübobo ishiba saka terenlok mapabo taliba alitsü nükjidong nung sorkar mapa inyakertem kanga ajema telatet ka dang ayutsü merangdang Nagaland ama state tila ka nung yabo kümshia sorkar mapa nung nisung 1,000 dak tema shimokba ya osangtajung kabo masü. Delhi aser Nagaland na medemdangra- Nütsüng million 2 shi dang aliba Nagaland nung sorkar mapa inyaker tali 70,000 tashi lir saka nütsüng million 20 tashi aliba Delhi nungbo sorkar mapa inyaker tali 22,000 shi dang lir (Aam Admi Party report). Tawa Assembly nung Nagaland Chief Minister, Shurhozelie Liezietsu-i, state sorkari terenlok maparen atema senotsü peria magütsüteter, kechiyong sorkar mapa inyakertem nem itasen agütsüba nung sen jenti intoker, ta metetdaktsübaji atangji o lir. Sorkar mapa nung nisung tali shimokba aser tiyazü nung pension achir jenti aliba ajanga state rajang kümdaktsür. Nüburtem tenzüktsü atema sorkar mapa inyaker telatet shitak asadanga shimoktsüla, ibaji ajanga dang senpong nung sen aittsü aser lenla ajaklen terenlok alitsü. Nüngdak dangi nungo nisung tali sorkar mapa nung shimokba ya, kibong ka nung income bo ishika dang ser nung kilir jenti ayuba mesüka lir. India linük nung state balala nung nütsüng aser sorkar mapa inyaker medemdangra, nütsüng apibo sorkar mapa inyakertem timtiba aliba state ji Nagaland lir, aser iba ya ajanga state senpong nung kongshir. Ano Revision of Pay (7th ROP) tasenba ya mapa küma inyakra khuret taliba bendenloktsü. Ajisüaka osangtajung kaji Chief Minister-i ashiba agi, Post Creation & Upgradation Committee agi Manpower Rationalisation Committee melener aser parnoki department shia nung nübo kwi nüngdaker, ibaji asadanga benoktsü atema tashi agütsüogo. Küm ana tejaklen School Education & SCERT Minister, Yitachu-i, Nagaland nung sorkar mapa inyaker tali 70,000 lir, aser iba nungji state senpong nungi sen crore 200 intoker, ta metetdakja liasü. Küm shia state sorkari mapa nung nisung aika shimoker. Nagaland Public Service Commission (NPSC) ajanga sorkar mapa tazüng adokba advertise asüba apibo sorkar mapa inyaker züngdangba kanga ajemer alitsüla, ajisüaka yamaji masü, kechiyong department aika nung mapa tazüng adokba memetetdaktsüi telung nung dang shimba aika lir. Sorkar mapa nung nisung tali shimokba ya mapang talangka nungi sorkar balalai inyaka aruba ka lir, aser tang iba ya khuret yagi anener. Iba khuret atema rongdak süa meinyakra tang amai kümshia state sentsüh talila dang bendenloktsü. Takar linüktem nungi tatishitsü agia state sorkaria sorkar mapa inyakertem nübo ajema kümdaktsünüra tera nungi tenzüktsüla. Joko taruba assembly election nungibo nüburtemia candidate tem dang sorkar mapa memeshitsüla aser candidate temia voters dang sorkar mapa agutsütsü menangzüktsüla, NPSC majangi mapa nung aniokba mita reprangtsüla, nübur junga tenzüktettsüsa nübo tetemsü dang shimtsüla aser department shia nung nübo telatet dang ayutsüla. Iba dak alia Dept. of Personnel & Training-i tuyuba ama mapa nendaka meinyakertembo mapa nungi anentsütsüla. Sorkari achaayanga tilateri industries amenokba den nija company tem ajungshia amenokdaktsüra zünger mapa mangur lanur aikati maongka angutsü, iba den külemi sorkari company tem aser yangji inyakertem dang nungia saru angutsü. State nung sorkar mapa inyakertem kanga tali aliba ya akhidang nungi sorkar balalai mapatong tai benokba aser aibelen memetongshiba ajanga lir. Terenlok aliba linüktemi sorkar mapa ajema akumtsü saka terenlok taliba alitsü nükjidong yur inyakdang asenokbo kümshia sorkar mapa inyaker meyirjang ka dak tali bendenlokba ya kanga tamashi mapa ka lir. Joko lenirtem züzüa alitsü mapang ka masü, anungji bangdak lenirtemi mongintem nungi shisatsü agia iba tebilemtsü atema mera takhang agia inyaktsüla, ajimesüra iba tashitak ajanga asen lima ano taliba rajang akümtsü.