Nübortem ashioktsüba mapa

Alima nung nisungi nisung ashioktsüba mapa aika lir saka item rongnung chiyongtsü nung aser gari totzü ama nung tajangzük tali angutsü atema tayokertemi tanga chiyongtsü aser totzü den meyokteper nübortem dang ayokba mapa ya ka asütsü. Aji oda, tang Dimapur aser Chumukedima nung ACAUT teloki gari totzü nung kerosene meyokteper yangludak tesem ka dang masü saka asem tashi putetbaji taoksatsüka aser tejashitsüka lir. Ibajia  ACAUT telok malinungbo meputetla. Aji oda, item ama nübortem ajak akoksatsüsa ashioktsüba mapatem dena ACAUT telokiang police aser administration jaoka putettsüsa aliba state-ji tezüdangtsüka lir. Iba ama gari totzü ayokertemi ochimashi len nungi tajangzük bushiba ajanga nübortem dang masü saka administration aser police purtem garia dena kwika raksar alitsü ta bilemer. Nagaland nung gari totzü shitak manguba osang ya miim o ka masü saka ajaki jembiba osang ka lir, ajisüaka ajia ACAUT ama telok katiang puteta memetetdaktsüra Naga nungertembo ajemajema tangar nem külakokdaktsütsü tashi arema litetba nübortemji shisaramaba nübortemang asütsü. Atangji, shishilembadak seret shitak amshir mamshir, chiyongtsü (quality) shitak ayoker asü mayoker aser talisa gari totzü shitak ayoker asü mayoker ta reprangdanga nübortem anepalutsü asoshi sorkari ita sen den nüngdak ajak agütsür inyakertem yua lir. Ashiko, item nemjibo kerosene den kenyongi memeyoktepba totzü tajung  ki tonga bener oa agüja alitsüa akok. Aji oda, seret aser chiyongtsü mittsü purtembo ashikülakertem ket nung jagi nübortem ajak ashioktsütsüba taaji aikasa ngua alitsü südi. Aji oda, asenoki shishilembadak mita odangra, ashiko tawa Mokokchung nung putetba ama sensakertem dang seret nung sen asem agi ayoktsüba jang to asenok dang seret nung sen semer agi ayokba putettsüa akok mesüra jang tajung o tamajung na, süngo tajung o tamajung na meyokteper asenok dang ayokba putettsüa akok. Ibaji dang masü saka shishilembadak tesem aika nung seret shitak mamshii alitsüa akok. Iba ama tia ka nung asenok Nagaland nung anepdang nungi aonung yipteni maii tashi pi nem ashiokdakja alir. Aji oda, nashi mamatzü nung tzü enoker ayokba aser ghee tamajung amshia yangluba amtsük ayokba mapatem ajanga anogo shia nisung aika ashiokdaktsür aser item nung jagi senotsü nung akoksaba dang masü saka tashidak menar. Tanga state nungbo meshitaki inyakba ajanga MLA aser minister-tem tashi pua tepuokdak ayur. Iba jagi alima tajungba küma nübortem ajangzüker. Ajisüaka, Nagaland nungbo pei gari nung kerosene enoker senzütsüsa tashi ashioktsüyonga tebushir mali aser tapur-a mali, jangotsü meshitaki ayokyonga kecha masü, nashi mamatsü nung tzü teimba enoker ayokyonga pelashishia alia ajemtsü aser ghee aser atta-moida tamajung agi amtsük yanglur ayokyonga tanang süra raktepa alia achitsü. Item teyanglur aser tayokertem jagi asenok kodaka menüja alitsü ta akseta bilemer. Iba amaisa asenok state-bo lidi süra seret reprangtsü asoshi ayuba department menüngdaker, chiyongtsü aser osettsüset ‘quality control’ asütsü atema ayuba inyakertem menüngdaker, nübortem ashioktsüba mapa mebushili süra aser ashikülakertem mepui dang sademsadema inyakdaktsüdi süra sorkar menüngdaker, anungji administration aser police-tem dak senotsü endokba ya amajok amai dang akümer. Aji oda, Nagaland nungbo gari totzü nung kerosene meyokteper ayokba mapa dena mulungtet teloki putettsüla, jangotsü nung nübortem ashioktsüba mapatema mulungtet teloki putettsüla, lenmang aser kiojen mejungi yangluba mapatema mulungtet teloktemiang repranga inyakdaktsütsüla aser ILP mapatembo kaketshirtemi memitra tsümar agi Nagaland asüngtsüla ta süra kechi atema government nüngdaker. Mapa ajak mulungtet teloki inyaktsü aser item mapatem atemaji nisung kar ita sen agia alitsü ta asüba state-ji lendongbang nung lir. Iba ama state nung nübortem ain adokba tulu alitsü aser idangjibo sorkari metizüktsü ! Iba ama state nung nübortemi jail dena kakpoka inyakbaji tesüngmangtsü kabo masütsü.