O masü mapa agi sayutsüla

– T Watikaba Jamir.

Naga lima election agia tenzükbaji 1964 küm mezüngbuba sür agia tenzük. Küm pongo shia agia aruba  pongobuba General Election tashibo jangratemtsüka liasü, aser CORRUPTION ta ajaba ojang ya kangabo bulua mejembi.

Saka kodang 1987 küm terokbuba General Election mapang aru, Congress teloki NAGALIMA TASEN KA YANGLUTSÜTSÜ “A NEW NAGALAND” ta ayimokja electionji tashim agi agitsü apuso. India lima talang nungi asü, Manipur lima nungi asü, kong nungi anir aruar tejak tebang sü tanak agi naipanger par teloki ashi mangertem prangpong aki tuiter zükshia metsüshia nübor ajak amokmeren. Ano tesem aika nung tashiyim agi polling booth coup süa yimsüsüba mendenji agi.

Nübor dak government den tokteptsü tashi mali nungji, parnok sünütsü süa lia arudang memeteti ka 1998 ti buba general election agitsü mapang tonga aru. Iba tensa Naga lima ajunga nung Naga Political Movement onsara sashia apusoba mapang ka liasü. Anogo shia telok kati tanger telok ka azü ak-a memeyong arishia sütsütep. Anungji nübor tia reprangteta Naga nunger rongnungisa telok kar-i arung asenok Naga nunger yamai melili sür NBCC, NMA, NSF aser political partytemi anir “SOLUTION NOT ELECTION” ta yimyim ayima anogo shia telok telok meeting litepa jembir, tang election nung yabo shilem magili saka Naga political solution atema Indian government den jembidi ta renem. Saka congress teloki Naga nübor ola manga nungji election agitsüsa aküm. “NEW NAGALAND”  to ibai liasü.

Congress-i Naga lima küm metsü yimsü süa arur tokobuba General election 2003 küm Regional party NPF-i parnok atsüngdok aser iba party jagi tanü tashi government bener arudagi. Congress nungi NPF government melenzükdang Nagaland sentsüh crore noklang pezü liasü, aser iba sentsühji Prime Minister A B Vajpayee Nagaland-i arudang pai aodoktsü. Saka tang aliba Naga nunger yimsüsürtemibo noklang ta asüba ya kenyongi mezüngshir, anungji parnoki Naga nunger nem sentsüh crore merijang pezü tema tsütsüogp. SHITSÜK TO KEYI AKÜM.

Election ajanga Naga lima raksabaji 1987 nungi taküm 2017 tashi nung küm semer jungogo. Development teinyaktsü tim küm ka meinyaki toktsü nunga süng takoksa ulura, aser ibaji shia arudaktsütsü kanga tasak asür nung küm 30 tashi odang toktsüba yabo küm 100 century nunga loa bener marutetsü.

Anungji Nagalima yanglushidi süra ABAM Youth Ministry-i ayongzükba “CLEAN ELECTION” campaign tenüng nung “SENSO TAJUNGTEMI OCHIMASHI LENIRTEM TESHIM” ‘Vote teyok’ ta ayimmoktsüba nung senso ajungai akangakanga ametdi ta ayongzüker. Akhidangbo, Tsüngrem tenzükba wadang nung noktaka alir kari tanga election nung shilem akiba ngura kangasa meshi reprang aser thilutsü, saka tanübo ibato kenyongi mashilen aser mangatet lia aruogo ta rajema aru nung, NBCC aser ABAM-i anir election merükteta agitsü nung shilem tulu agitsü bilemtetba ya Naga nunger asoshi Tsüngremi  jembiba ka sudi ta bilema arur.

Kü tayongzükba ya, taruba 2018 general election nungji NBCC aser ABAM ajanga Naga lima nung Reverend semer-bosa election-i yoktsü bushitsüla/merangtsüla. Kari tanga tasü itta noktaktetra amangba pur ajungai sarasadem nung Tsüngrem dangi abentsü aser moral support agütsütsü nung koda ? Parnok rongnung ter tanga adoktetra, aser parnok jaki nübor anema corruption nungbo sign mesüli, ni ang magili ta shitetra, ibaji Pastortemi local arogo shia nung küm ter pulpit nung nokdaker jembiba tangbo sentiba süla, kechiyong nübor aochia tenzükbaji chichiba Tsüngrem tenzüker ta nübori metettsü.

Tsüngremi Mosa tang Farao dangi oang aser kü nübor Israel nunger Egypt lima alar tia nungi anitettsü Farao den jembiang ta ashi. Saka Mosa-i “kibuba, Farao den jembitsü niji shiba? Tangarang ka yokang ta tasü mait o jembi. Saka Tsüngremi Mosa den maneni jembiba ajanga Mosai iba khuret tuluji akizük aser Egypt lima nungi Israel nunger anitet. Naga lima ochimashi teraksa nungi nüchi dangi anitetsü asoshi Naga nunger rongnung tasü tait Mosa-ji shiba süla (?) ta kü tayongzükba lemsateper.