Osang tajung ana

Tamajung aika liaka Nagaland state-a tangar tsüngdang nümadangtettsüsa tang osang tajung ana angashibaji, ka India nung aliba state-tem rongnung numongdang tanur mesüdaktsüi kümzükba maparen nung Nagaland tajungtiba aser ano kaji kima yimdong merüka ayuba nunga Nagaland temerüktiba jenjang ngutetogo. Ibaji asenok ajak asoshi takok osang ka lir. Iba ama jagi alima tsüngdang asenok tejak tentetter. Atangji, tanur asodang tanur mesüdaktsüi kümzükbaji Naga nunger nem Tsüngremi tashitemetet shisatsü balaka agütsüba ajanga lir. Center sorkaria linük ajunga nung tanur asodang lendong mataloktsü atema tanur ajak mozü kidang sodaktsütsü nükjidong nung government mozü kidang asor ajak nem senotsü teyari dena agütsür. Iba ama sentong ajanga tanur aika taküm kümzüker alitsü. Tang India nung tanur asodang mekümzükteti südaktsübaji meyirijang ka nung tanur 40 bo süadoker, ajisüaka Nagaland nungbo tanur meyirijang ka aso shia tanur 17 dang mekümzüktet südaktsüba asadangteta lir. India nung meyi ka shia tanur 40 asübaji apibo Nagaland nung meyi ka shia tanur 17 asübaji kanga ajema amato asadangtetter. Ajisüaka, shitakba agibo Nagaland ama ka nungbo tanur asodang tanur kata masütsüsa anepalutettsüla. Tanur asoba maparen nung yimya meteta yariba den merükmeju kanga nüngdaker. Ibaji dang masü saka tanur benlokli nungi maso tashi mozü kidangi oa doctor nem tebok nung bena aliba tanur aser tetsü na tiaji tendangdakja mozü agitsüla. Ajisüaka, temulung ashitsü kaji asen lima nung government mozü ki aika nung tanur asoba takdang junga renema maka aser renema akayonga anepalu masüba ajanga tashidaka menatsüsa memerük ayur. Takar atemabo government mozü ki ajung majung kecha mali private mozü tajungtibai aotsü. Ajisüaka, sensakertem atemabo government mozü kidang anepalu mesütetra pei kidang asotsüba dang lir. Iba ama tia ka nung tesem aika nung  tanur dang masü saka tetsü dena südakja alitsü südi ta jashia bilemer. Aji oda, tanur mesotet asüba dang masü saka sor külena junga anepalu mesütetba ajanga kinü tanur aika südaktsüogo südi. Item tia ajakji asadanga Nagaland nung lapoka akaba mozü ki ajak nung tanur bena alir tetsütem junga reprangtsü aser tanur asodak takdang tajngba küma yanglua anepalutsü asoshi ano khen temulung agüja inyakra, ashiko idangjibo tanur meyi ka asoyonga kata masütsüa akok. Nagaland ama lisopur nütsüng yongsük ajema alidak tanur meyi ka aso shia 17 asübaji aika lir. Iba tangatetba nung government nung ketangser aser mozü kidang inyakertem den asenokia akok tashi yaritepa mozü kiji mozü ki mesüka yutetra, iba jagi kinü tanurtemji dang masü saka nisung aika kümzüktsü. Tanabuba osang tajungji asenoki pei kima yimdong aser kilong jungjunga merüka yutetba nüngsangji asütsü. Ano, Nagalandsa asüyonga town-tem dang nungibo yimtak yimtsüngtem temerükba angur. Town-tem nungbo nisungtemi pei kilong merükba dak alaka pei kima yimdongbo pei meyong masü ama jana ona endokdak kümdaktsür. Aji oda, town nungbo kiyong aika  nung jana ona mashimashi endokba teshinem agi ajanga süirtema kanga timtemdaktsür. Ajisüaka, nisung ajaki pei kiji kilong dang masü saka pei alidak kima yimdong ajakji lir ta angatetra, pai mesüra lai pei ki kilong merüka ayuba ama kima yimdonga ayutsü. Asen aliba temeket merüka ayutsüba yabo ozüng agi meinyaktettsü saka peisasa tangatetba agi bilemteta inyaktsüba mapa ka lir. Iba amaji tamajung tamajung nung dang masü saka mapa tajung nunga tangari Nagaland metettsüsa asenoki asen lima meima inyaktsüla.