Osang tajung ka

Yashinep amongnü anepdang osangkaket ajak nung Naga yimten tebilemtsü onük ya yakta tatem küma telemtetba kati arutsü ta sangdongba osang to Naga nunger ajak asoshi meimlaba osang tajung ka sür alitsü. Iba osang ya Naga yimten tebilemtsü latettsü asoshi India government tenüng nung Naga nunger linük tenzüker teloktem den jembir Wn.R.N.Ravi metetdaktsüba osang ka liasü. Tangar kati ashir asünungbo tamangtsü maliba osang ka ama bilemla saka Naga yimten tebilemtsü kokteta telemtetba kati arutsü atema tongpu apua shilem agisangiang ashir asünungji, asenok ajak atema idakji teimla tuluka lir ta bilemer. Naga nunger yimten balaka lateta alitsü asoshi jembirbo joko küm noklang ajunger saka Naga nungertemi kanga mememulungiaka India yimten küboki aiba sülenang ano Naga yimten temeten indang tali tesashiba jembia arunungji, taoba küm 65 tsüngda Naga nunger yimten nüchiso aginüdang India yimten kübok timtem tekangshi, maksü aser tasü tama lendong zünger mezüngma ajuruogo. Item timtem aser takoksa ajuruba asoshi India dang temenok meshidi asübo jenjangji India-i memenoktettsüsa aika adoktsü. Atangji, Naga nunger yabo shitakba India nunger memesük balaka asübayong, India kübok melinüi nüchiso meshi. Ajisüaka, nüchiso melen state-ang agütsü aser linük temzüng nungang Nagaland nung alir Naga nunger asoshi maparen tongtibang aika nung parliament-ia dena mamushitettsüsa temeten agütsüogo. Ibaji India tsütsübo tangar state nem magütsüba jenjang tuluka latettsür amai agütsür südi saka Naga nunger linük tenzükba mapa nung akanga nokdaka alirtemi ibaji magizüktet, ibayongji tanü tashi asenok yimten tebilemtsü agi kangshir. Atangji, jungjunga bilemdangdi süra India telongjem kübok Nagaland state akümtsü atema lemtetba onük 16 ( 16 point Agreement) aser iba sülen linük temzüng arla 371 A nung enoksema latettsüba onüktemji ajak shitak mapa küma inyaktet nungbo, Naga nunger asoshi India den yimten tashi lemdanga yimsü asür amato süla. Ajisüaka, asenok tia makatsü kaji tang Nagaland state kümer küm 55 ajungba tashi nunga 16 Point Agreement nung aliba tongtibang onüktem kar agienba dak alaka mapa küma meinyakteter aser temzüng arla 371 A nung lateta toktsüba temetentem nungia tajangzük agiteta mamshitetter ta tetsüngda nung asenoki meteta aser memeteti kanga akoksadagi. Ashi, asenoki 16 Point Agreement nung renemba ama mapa küma inyaktet asübo tang yabo Naga nunger lushi ajak yimten ka kübok longjemer lila aser Nagaland ya External Affairs Ministry kübok ser Nagaland nung akaba ali kimong aser rongsen ajak tsümar meyong mekümdaktsüi Naga nunger meyong dang kümer asenok business mapatem nunga tejakleni talangka orr lila. Ashiko, tang yabo longjemnüaka Naga nunger lushi ajak yimten ka kübo melongjemtettsüa akok aser Nagaland (Dimapur) nung shishilembadak ali kimong tajungbo ajak tsümar meyong kümer aliba ya asenok meyong mekümtettsüa akok. Joko, Naga nunger yimten nüchiso bushir telokang ti tashi kümogo aser asenok aika tetsü tasoli meimertem masü saka rongsen meimertem kümadokogo. Iba ama tia ka nung Naga yimten tebilemtsü tatembang küma latettsübaji mapa tasak ka lir. Ajisüaka, tang R.N.Ravi-i metetdaktsüba amaji, Naga yimten tebilemtsü ya kokteta tatembang kati arutettsüsa ajaki mulungba lenmang ka ngutetra Naga nunger lanurtem asoshi putu tasen tajung ka tenzüker asütsü. India küboksa aliyonga aser Naga nunger lushi ajak yimten ka kübok tangsa tang melongjemtetyonga, Naga nunger nüchiso atema nokdaker telok ti jagi mulungtepa Naga yimten aser lokti meraketa alitsüsa telatetba tajung kar danga bener arutetra, asenok tema nung alirtemibo pelashishia agizüktsüla.