Railway nung mapa

Tanü lanurtem zünger mapa mangu nungzütepba mapang ka nung Railway minister Rajen Gohain-i Northeast India nung lanurtem asoshi Railway nung mapa inyaktsüsa lenmang tasen ka lapoktsütsü ta metetdaktsüba jagi, talisa, Naga nunger lanurtem nem mapa bushitsü lenmang (idea) ka teyuogo ta bilemer. Kong südir süaka mapa ya pasasa arutsüba masü saka peisasa bushiteta inyaktsüla. Iba mapaji dang jangratema teinyaklanga inyaktsü. Aji oda, Railway minister-i Railway nung inyaktsüsa lanurtem nem mapa agütsütsü ta nangzükyonga mapa bushi meshira mangutsü aser bushiyonga peisasa inyak mekokra meinyaktettsü. Alima nung mapa inyaker teimtiba alibaji Indian Railway ya lir. Aji oda, Railway nung mapa telemsa ya A,B,C, aser D category ta tapu pezü tashi lemsaa lir. Group A nung inyakertemji tongti ketdangsertem (high officials)  lir. Parnokji UPSC ajanga tatidang agir shimtsü. Iba sülen Group B  aser C purtemji technical aser non-technical mapa nung inyakertem. Parnok yabo teimbaka tamasa Group C nung aitsü aser junga inyakra Group B jenjangi tudaktsütsü. Itemji electrical, civil, mechanical, signals, aser telecommunication ama technical mapatem lir aser technical masüba mapatemji  station master, ticket collectors, clerks, accounts assistants amalatem lir. Iba tsünglang Group D nung inyakertemji mapa tongtibang aser tasak saka tila nung inyakertem Railway Recruitment Board ajanga shimer. Item mapa ajakji ita sen chia inyaktsüba mapatem lir. Ajisüaka, ano Railway dak sendakba mapa inyaker meinyakma lir. Itemji train lenmang yangluba nungi shir kiojen yangluba aser Railway station nung hotel aser dokan lapoka amenba mapatem aika lir. Item mapatemji tazünger aser mazünger ajaki pei pei yari inyaktetba mapatem lir. Anungji, mapa inyaktsü asoshi lanur ka atema nüngdakba qualification tongtibangtibaji mapa inyak jangratsüla aser kechi mapa inyakdir inyakaka nümadanga aser pelashishia inyaktsüla. Tang September 2016 ita tashi nung Indian Railway nung mapa adoka aliba ajak agi  1,21,658 lir. Item mapa nungji asenok Naga nungertema nisung noklang kabo itettsü asü ta bilemdi. Item mapatem bushia aitsü asoshi lanurtemi railway recruitment website nung mesüra employment news nung teti repranga alitsüla. Atangji, tanü putu ya shitakba agibo government mapa bushiba putu masü saka peisasa inyaktetba mapa ka bushia inyaka rongsen züindaktsüba (entrepreneurship) putu lir. Ajisüaka, tanü asenok lanurtem aikati iba putu yimya nung manidaktettsü, kechiyong iba amaji inyaktsü asoshi mapa meteta nendaka inyaktsüla aser temulung ulutsüla aser mapa tenzüktsü asoshi pei ket nung rongsen terabo alitsüla mesüra teyariteper nüngdaker. Iba amaji mesütetba agi tanü tashibo lanurtem asoshi inyaknü meinyaknü ta masü saka government mapa bushitsüla akümer.  Ajisüaka tebilemtsüka kaji, asenok asoshi state government nungbo mapa angutsü kanga saaka kümogo, anungji asenoki state government mapa nung dang inyaktsü bilem tashi mapa manguba tebilemtsü ya tuluba tuluba akümtsü. Iba ama mapang ka nung state government-ia lanurtem dang peisasa mapa ka mesüra ka tenzüka aotsü lenmang sayua yariba den ano railway amala nung mapai aitsü asoshi lenmang sayutsübaji kanga nüngdaka kümogo. Ano, lokti tentettem, talisa kaketshir telongjem NSF aser ENSF ama teloki Railway ministry dang Nagaland shilem kangzüktsüla. Railway nung mapa inyaker paikaya yur Dimapur railway station aliba tenüng nung danga Naga nunger lanur meyirijang ka anabo railway nung inyaka alitsüla. Ajisüaka tezüdangtsükaji, Dimapur Railway station nung lapokba aliba hotel aser dokan-a kata asenoki mementetter. Atangji, dokan aser hotel tenüngbo T.Ao, B.Ao mesüra V.Sema, P.Angami ta zülua angutsü. Aji oda, tenüngbo asenok saka kiburbo tangar kümdaktsüba tia ka nung asenoksasa asenok timatemer. Tang yabo joko Nagaland nunga Tuli paper mill ajanga Mokokchung tashibo train tuteta alitsüla aser Railway nung Naga nunger tulur aser tilar noklang ishikabosa alitsüba ser nung asenoki iba temoatsü magitet, mapabo lir ser nung mapa  mangu timtemba purtem küma lir.