Sangküma kechi inyaktsü ?

Tang ama küm tembangba mapang ya asenok aika mulungjang nung meinyaktetba, moutetba aser magütsütetba mapatem atema kanga sasaa bilemer. Atangji, aji tim kechiyong asenok shiba südir süaka pei yari pei nüngdak mapatem agi sünga lir, ibayongji anogo shi mapa matem yutsür mejanger aser anepdang aritepa saker mapa tenzüker. Iba amaji kodanga mapa tatem maka akümli anogotem süitemer. Ibaji meteta asenok küm tasen tenzüktsübaji tang putu nungsa tongtibangba kümogo. Aji oda, kodang asenok mulungjang nung tesasaba aiter asenoki angatettsüba kaji, asen taküm aliba ya asenoki tesüiba anogotem nung meinyaktetbatem indang sasaa bilema alitsüba masü saka ano asenokia kechi inyaktettsü ta bilema inyaktsübajiang tongtibangba lir. Aji oda, küm ka nungi ka ta süitema aodang asenok tainba, tajangshiba aser temetetba (experienced) akümer asünungji  asenoki asen mapa nung tajungba tajungba inyaktsübaji asenok nükjidong asütsüla. Taküm (life) ya tarutsü indang yimdangi arua bilemba (imagination) agi anir, anungji asenoki asen taküm aser kibong atema kechi komaka yimdangi arua anir, ibaji kanga tongtibang asütsü. Aji oda, tang amai küm tasen ka aru atadang, sangküma kechi inyaktsü (?) ta peisasa asüngdanga pei taküm aser kibong sentong yanglutsübaji kanga tongtibang lir. Asenoki aiben asenok ket nung mapang peria lir amai bilemer Ibayongji aiben tanü inyaktsüba mapa asüng asoshi anünga ayur. Ajisüaka, alima nung ya tanüa tanü mapa aser asünga asüng mapa inyaktsüsa Tsüngremi asenok nem mapa tapu balala lemzükja lir, anungji tanü mapaji tanüsa atemtsüla. Iba amajika asen akümli mapa ya renemyonga moura asüng anogo mapaji kechi asütsü aser kechiangka ataloktsüar asenoki memetet. Tanü putu ya balaka kanga aritepa aoba putu lir. Akhidangbo, tonga orr külen tejak o tejak na ajurutepa jembir külenang mapa inyak tenzük. Post ajanga shidi arutsü yongyaa ata. Süng tsüka mi aputetter külenang süruchioka chiyong. Item mapa ajungaji mapang agia inyakba mapatem liasü. Ajisüaka, tanübo mobile phone aser internet amshiba putu nung telemtetba agia mapa tenzüktsü asoshi akhidang ama nisung tsüngdong aru atatsü menüngdaker . Post box nung oagi shidi enoktsüba mapatemto otsüang ka kümogo aser gas aser light tashi nung dang soruchioker asünungji mi aputettsü mapang magir aser mapang tatsüka tsüngda soruchioka chiyongtetter. Itemji tanü putui bener arutsüba temoatsütem lir. Ajisüaka, asenoki temoatsü mapang agi atakatem mapangang ka kümdakja litetba yimya aser mapatem aika lir. Item rongnung nüngdak maka ser mobile amshiba nung mapang endokba ya ka asütsü aser mapang memetet ser television reprangba yimya ka asütsü. Aji oda, teinyaktsü mapa jenti liaka asenoki mobile aser tv nung mapang endokdang mapang memeteti oadoker aser anü aidang anogo mapa metemi alir. Itemji temenen masü amai saka asen taküm aser kibong telongi yokba temenentemjibo itemji dang asütsüa akok. Ano, asenoki tang ama küm atemdang sasaba mapatemji küm tenzükdangbo inyaktsü nangzük saka metenzüktetba mapatem asütsüa akok. Ibaji, ashiko, asenoki tamasayongi mapa tulu inyaktsü bilemba agi asütsüa akok mesüra tamasayongi tajangzük tuluka aginüdang mapa tilaka metenzüktetba ajanga asütsüa akok. Ajisüaka, alima yimya (natural law) ka lir aser ibaji tila ka nungiang tuluka akümer aser ka nungi tenzüka aika akümer. Ibaji meteta asenoki mapa tila nungi tenzüka inyaktsü menungnangtsüla, maaktsüla aser matenshitsüla. Aseni ngua tangarbo dokan tilaka lapoka tenzükba tangbo dokan tuluka küma lapoker takar akümba asenoki angur, tangarbo kenü ishika aser kenük ishika ta süngjangdong tema inyakba tangbo süngjanglijang lu tuluka yima takar akümba asenoki angur. Tangarbo mapa tilakati aiba tangbo tulur kümer angur. Itemji alima yimya aser Tsüngremer mapang metettertem lir. Itemji temulung nung yur sangküm küm nungibo mapa tulu tila ta masü tanü mapa tanü atemtsü ta inyaka aotsü ajungshir.