Shisatsü agi anünger

Taoba küm aika senotsü agi meperiba ajanga Nagaland nung terenlok mapa inyaka moutetba timtem indang kanga jembia aruogo. Ajisüaka, tang Nagaland nung government office-tem dena melapokteti timatemba yabo senotsü makaba timtem masü saka shisatsü agi anüngba timtem lir. Timtem tenzükbajibo government-i municipal aser town council election agitsü merangba nungi tenzük saka tangbo nübortemi Chief minister dang pa menden nungi alutsüla ta akanger aser joko Nagaland ajunga nung nübortemi government office shibanga toktsür anogo ter dak tali süitemdagi. Iba tatalokba ya mechimenu tatalokba masü aser zübazübaa toktsütsüla masü. Aji oda, iba timtem ya anentsü atema government jakdang teinyaktsü ana dang lir, kaji nübortemi akangba ama chief minister menden nungi alutsü mesüra government-i temzüng ozüng dak ajemdaker tashi amshia government office lapoka mapa inyak tenzükdaktsütsü. Aji oda, chief minister-a menden nungi malu aser government office-tema melapok ta anogo paika yabo moutettsü, anungji iba amaisa oora chief minister dang masü saka kilonser aser tatartem ajak anentsüsa akümtsü. Item ama ataloktsüba indangji jungjunga bilemdanga memenuisa government nung alirtemi telemtetba shitak agitsübaji kanga rongdak nüngdak kümogo. Atangji, government asünungji yimten tashi amshia government office shibanga alibajia lapoktettsü saka idakji azü tokshitsüsa lendong keta lir, ano government office hopta ana junga melapoktetra government mali amato akümtsü. Iba ama ajaklen tebilemtsü agi meketbanger aliba mapang, government nung yimsüsürtem asoshi shisatsü nüngdaker. Tang tashi nung atalokyonga aruba timtem aser lendong ajak ya shisatsü agi anüngba ajanga atalokbatem lir. Aji oda, asenoki alima rongsen dak dang rangloker aser temulung alemer ashi, shisatsü medeni alima rongsen akabaji lendong bendena ayuba den kasa lir. Tanü asen lima nung yimsüsür ka asütsü atema ‘ qualification’ ji sen akatsüla, tashiyim mapa inyaktettsüla aser temzüng ozüng metsübur asütsüla. Item qualification-temji dang lira, nisungba dakji yimsüsütsü shisatsü aser tazüng temetetba maliyonga kecha masü ta nübortemi bilemer, anungji iba tangatetba nung asen lima nung election agia yimsüsürtem shimer. Ajisüaka, asenoki angatettsüba kaji, sen agi shisatsü aser temetetba alir masü saka shisatsü aser temetetba agidang sen yanglur. Iba amaji sen agi alima  nübortem tesünep nung lidaktsür masü saka shisatsü agidang nübortem sünepa lidaktsür. Iba amaji sen aser tashiyim agi telemtetba shitak agir masü saka shisatsü agidang telemtetba shitak agitsü. Telemtetba shitak agiba agi lendong tulu melen temoatsü mapang ajurur saka telemtetba shitak magitetba agi temoatsü melen lendongang ajurur. Aji oda, tang Nagaland nung ajuruba timtem ya mapang shitak nung yimsüsürtemi telemtetba shitak magitetba ajanga atalokba lir. Reprangdangra, tanga anogo shia telemtetba melenshitsüsa akümer, kechiyong telemtetba shitak magitetter. Ibaji shisatsü agi anüngba temaitsü lir. Joko, tang nungi tenzüker Nagaland nung yimsüsürtemi dang masü saka nübortemi dena shisatsü meshitsüla. Aji oda, Nagaland nung alirtem asoshi Delhi dang sen meshitsüba dang nungibo Tsüngrem dang shisatsü meshitsüba nüngdakang tuluba aser tongtibangba kümogo.