Smartphone tali amshiba ajanga kija taküm aser lokti nung tebilemtsü adokdaktsütsü akok

April 13, 2017 (Agencies): Smartphone tali amshiba ajanga kija taküm nung, lokti aser mapa inyakba tesemtem nung tebilemtsütem adokdaktsütsü, ta bushisüngdang tasen ka ajanga ashi.
Iba bushisüngdangba nung shilem agirtem shirnoki parnok “addicts” aser “fanatics” tem ta ashir, parnok dak nungi, akmesen, lokti nung shilem agitsü arendakba, pei sasa nema lua bilemba aser kanga mepelaba yimyatem nguteta liasü.
“Asen smarthphone tem ajanga mapang tatsüka tsüngda nung yakta telangzübatem agüja jangratemdaktsür,” ta New York, Binghamton University-State University nung Assistant Professor, Isaac Vaghefi-i ashi.
“Asenok temang nung aliba ‘neurons’ tem arakzüdaktsür aser ibaji ajanga ‘dopamine’ chioker aser mapang tatsüka tsüngda nung iba ajanga yakta telangzüba agutsüba aser yakta jangratemtsüba tejangraba asen dak aitdaktsür. Iba ajanga mapang tatsüka atema dang temolung agütsütetba yimya kümteter aser tezüdang tali aludaktsür,” ta Vaghefi-isa ashi.
“Technology addiction” ta asüba tetezüji; social media, tali text asüba, information overload, online shopping, gambling, video gaming, online pornography aser smartphone tali amshiba den sendaktepa lir.
Iba bushisüngdangba nung parnoki College nung azünger kaketshir 182 asadanga liasü. Parnoki kaketshirtem dang parnoki anogoshia smartphone amshiba yimya metetdaktsütsü asoshi asüngdang.
Kaketshirtem telangzüba nung ajemdaker parnoki phone amshiba yimya nung; kümdanga amshirtem, teti amshirtem, kanga amshirtem, fanatic aser addict ta lemdangtsü.
Item rongnungi shilem 7 “addict” tem aser shilem 12 “fanatic” tem ta ngutet.
Iba lokti anapronglai kija taküm, lokti aser mapa inyakdak phone amshinüba tejangraba adokba ajanga tebilemtsü adokba tajangshiba lemsatepa liasü, ta bushisüngdang ajanga ngutetba osang ka ajanga metetdaktsü.
Maneni bushisüngdang ajanga ashiba agi, smartphone nung addict akümtsüji tetsürtem temelaba lir.
Smartphone nung call mesüra vibrate masüdanga nai mapangshia phone repranga lira, mesüra smartphone nü ket nung malidang na animesüngzükteti kümra, professional teyari bushitsübaji tebilemdangba tajung asütsü, ta parnoki metetdaktsü.
Maneni nü tebilemtsütem sendoka toktsür nai item nung jenbutsü mesüra anisüngzük angutsü asoshi technology balala teyari agira na teyari bushitsü nüngdaka lir, ta bushisüngdangertemisa ashi.