Sorkar mapa melen

Tanü Nagaland nung industry tulutibaji sorkar mapa inyakba ya asütsü. Ibaji tangar lima inyakyim aser tangatetba den kenyongi meputep. Ano, tanabuba industry-ji nübortem meyong sen nungi commission agiba o saru saruba na asütsü. Tangar lima nung akaba industry-tem den ibajisa meputepba, ajisüaka asenoki tang tashi nung lapoktetba industry agi ojang, anungji asenok ajak idakji chiremer saka tebok masünger. Tangar lima nung akaba industry nungi adokba agi alima takar akümer aser item nungji inyaktsü nisung zünger mezüngma nüngdaker. Ajisüaka, asen lima nung lapoka akaba industry nungibo kecha madoker aser joko tang inyaka alirtem nema ita sen magütsütetter aser commission agidi asüyonga tagidak maka aser saru sarudaka maka küma odagi. Iba ama alima tensa mapang ka nung shisabolu tulutibaji lanurtem nem sorkar mapa melen kechi agütsütsü aser commission aser saru dak nendaka alitsü melen kechi mapa inyaka lidaktsütsü ta asüba khuret ya asütsü. Asenoki joko sorkar mapai aitsü lenmang mali ta jembiyonga aser saru mesarutsüla ta ola adokyonga item temelenji magütsütet tashibo sorkar mapa tebushitsübasa aser saru tesarutsüba. Iba tangatetba nung state nung sentong yanglurtemi lanurtem asoshi sorkar mapatem dang nungi tajungba asütsüla sentong tajung yanglua lenmang sayutsüla aser tazüngertemia sorkar mapa inyakba dang nungi tajungba inyaka alitsüsa peisasa shisa tasen bushiloka mapa küma inyaktsüla. Tangar state nungbo zünger sorkar mapa mebushir aser IAS jenjanga ngutetyonga, aji yutsür tangar mapa inyaker. Iba amaji lanurtemi sorkar mapa dang nungibo tanga mapatemang nükshitsüsa sorkar nung alirtemi lenmang tasen tajung bener arua sayutsüla. Aji oda, asen lima ya alu ayimtsü tesem tajung ka lir, anungji tangartem dang yoktettsüsa tanü asüng alu ayimba yimya nung alu ayimtsüsa lanurtem dang sayutsüla. Aji oda, asenoki shiruru kanga junga metsütettsü, anungji item shiruruji kong koda metsütsü aser kong koma ayoktsü, itemji lenmang sayua lanurtem nem mapa inyakdaktsütsüla. Item dakji alaka  asen lima nung arem sünga meyia akaba ayi aser süngdonglidongtem agi alima nung nüngdakba aika yanglua ayoktsü koka lir, anungji itemji shisadanga tagitsü kümdaktsütsüsa inyak tenzüktsüla. Asen lima sorkar nung sentong yanglur yimsüsür aser tulurtem ita sen achibaji  nübortem dang kotak lenmang sayutsü asoshi masü  mesüra molumi lenmang sayutsü asoshia masü saka parnok nem rongsen angutsüba lenmang tasen tasen tajungba-tajungba sayua pelatepa jangratema lidaktsütsü asoshi lir. Ajisüaka, tanübo lenirtemi nübortem dang molumi lenmang dang sayur amai bilemer, anungji ajak molumi leni aoba lenmang nung kati ka aitsütep manener aser longkak aiteper. Iba lenmang nung jagi tanü tulur aser tilar ajak meyiptsüla aser alima nung Tsüngremi agütsüba temoatsütem amshia alima tajungba aser takarba kümdaktsütsü merangtsüla. Kechiba Nagaland nungbo tasoba temang sorkar mapa bushir ? Kechiba Nagaland nungbo sorkar mapa melena tanga mapa inyaktsü lenmang mesayutetter ? Nagaland nung department-sa department küma lemsar aliba ya ita sen achitsü kisüng atema lemsaba asü mesüra ita sen achirtem jagi nübortem dang sorkar mapa melena lenmang tajungba sayua anepalutsü asoshi kümtetba (?) ta aiben bilemdangtsüsa adoker. Joko tanü putu ya sorkar nem mesüdaktsüba putu masü saka nübortemi sorkar mesüba putu, kechiyong sorkarji nübortem yaritsü asoshi tentetba yimten telokang ka lir. Tanü sorkar kübok department paikaya aliyonga, asüngbo temzüng ozüng yangluba aser police department dak alaka department aika menüngdaki akümtsü. Tang tashi Nagaland mainba ya yangi tamalen shia aliba industry ana lapoka yur yangji mapai arur aser marur ajak ita sen dak dang nendaka aliba ajanga lir. Ita sen agizükli chiyongli, commission agili chiyongli aser saru saruli chiyongli ta kazüa mongtepba agi tachir o machirtem na prongla mainer, kechiyong asenok ya shisa tasen tasen bushiloka inyaker chiyongba lima nung alir.