Tajungba küm

Taoba 2015 kümbo asenok asoshi küm tajungbo masü asü, kechiyong küm tetenzükdang nungi yimten nung melangmepu adoka atsütep aser senotsü nunga kanga timtema aruogo. Atangji, taoba küm osang tajung kaji India  sorkar o NSCN-IM telok na tsüngda Naga yimten tebilemtsü ken o tatem küma latettsü asoshi tangatettep ken o ka August 3 nü yanglua sangdongba osang liasü. Ajisüaka, iba terenemba ken o jia shingaia mangu aser memetetba dang masü saka tang tashi kecha mekümteter asünungji nübortem terata nung lir. Iba ama tensa ka nung teka nung nung kecha maka ser Nagaland küm tasen tenzüker. Ajisüaka, yaküm küm dang nungibo taküm 2016 küm tasenba ya tajungba asütsü imlar, kechiyong tangbo sorkar nung yimsüsürtem rongnung mangatettep kecha melii süngjemsüngjema arudagi aser senotsü jenjanga April ita nungibo tajungba akümtsü imlar. Aji oda, Nagaland asoshi 2016 küm ya kanga tongtibang küm ka asütsü, kechiyong sangküm 2017 kümbo joko nisung ajaki election indang bilemba agi maparen  tebilemba ama tipdema moutettsü. Item ajakji temulung nung yur yimsüsürtemi anir nübortem ajaki Nagaland ya tasen küma yanglutsü bilema inyaktsübaji kang tongtibang mapa ka asütsü. Item teimlatemji dang masü saka ano taküm küm ya Naga nunger yimten  tebilemtsü ya tatem küma arutettsüsa India sorkar den telemtetba kabo agitettsüa akok. Atangji, tangbo NSCN-IM den dang ken o jembia aotsü tamendakdak onük kar renemba angashir, ajisüaka tanga Naga nunger linük tenzüker teloktema dena India den Naga yimten ken o latettsü imlar. Aji oda, asenoki bilemtsü agi, NSCN-IM telok kija den Naga yimten ken o latet nung ajungtsü asübo, yaküm kümsa latetter lila, saka akokba tashi Naga nunger linük tenzükertem telok ajaki shilem agia Naga yimten ken o teti asoshi latetnüba agi atapisar südi ta angatetter. Iba tebilemtsüji maongka küma angatetter, Naga nunger linük tenzüker teloktem ajak külem ser India den Naga yimten ken o süoka jembidaktsüner. Naga lima nung yaktsa yimten telatetba ka bener arur yimjung nung lanurtem shisatsü aser tekolok amshia renlokdi süra 2016 küm ya mesüidaktsütsüla. Naga lima raksaba aser Naga nunger jakla menenbaji election ya lir, anungji election ka matongdang tang amai yimten yimli ajungtsü indang bilema inyaktsübaji ajak asoshi mapang tajung asütsü ta bilema inyaktsübaji kanga tongtibang asütsü. Joko, Naga nungertemi central sorkar dak dang imlar malitsüla ta asüba tangatetba kati aruogo. Iba tangatetba jagi Naga nunger kija kibong aser lokti aien tenzüktsü. Joko, mapa meinyakerbo chiyongtsü mangutsü ta asüba anogo agi asenoka tongadoker asünungji, ajaki mapa meranga inyaktsü aser mapa meinyaki chiyongertem timatem tenzüktsü. Iba jagi joko sorkar mapa nunga nisung mali ser ita sen agia alirtem kar dang lira, item ajakji anenyonga aotsü imlar. Joko, nübortemi pei lima majungba tia metetadoker asünungji, kechi inyakdir inyakaka lenir aser ketdangsertemi ochishia inyaktsüsa nübortem wainshin meteta alitsüla. Nübortem majungba agi lenir majunger ta jembir, anungji lenirtem jungdaktsütsü asoshi nübortem taküm yimya melenshia ochishia alitsü nüngdaker. Nübortemi lenirtem akümtsübuba dang nungibo lenirtemi nübortem akümtsübutsüsa ali tajungba ta angateta nübortem libalirutsübaji kanga tongtibang kümogo. Tangar tashitemetetter lima nungbo nübortem nüken tsübuba agi ketdangser aser tenzükertem anogo shia mapang shitak nung mapa inyakdaki arur. Aji oda, nübortem nüken tsübuba agi ochimashi mapa meinyaker. Iba jagi alima renloker aser nübortem jangratema alir. Iba amaji asen lima taoba kümtem dang nungi tajungba asütsüsa yimsüsür aser ketdangsertem masü saka nübortem tama melenshitsüla. Tang yabo alima meima tajung inyakdi asüyonga nübortemi angati sen aser teyari meshiba agi yimsüsür aser ketdangsertemi meinyaktetter. Aji oda, asen lima tajungba küma melenshitsübaji  tekolak len nungi masü saka tetsünglen nungi tenzük nung dang tekolakji junga adoktsü. Iba tangtetba nung 2016 küm ya tajungba küm südaktsütsü asenok ajaki merangdi.