Tanemi alitsüba mapang masü

Nübortembo zübazübaa alitsü akok saka Naga yimten tebilemtsü latettsü asoshi teinyaker kabo kanga nükenbelema inyakba mapangji tang ya lir, anungji tang ya, talisa, Naga kin shia Hoho-tem tanemi ‘neutral’ nung alitsüba mapang masü. Ibai yimten nung yimsüsürtemi aser lokti tentettem nung lenirtemi Naga nunger tang aser tarutsü atema koba ajungtsü aser kobabo majungtsü item lenmangtemji sayutettsüla. Aji oda, koba teloki ashibabo meshitak aser koba teloki ashibabo shitak, ibaji bendangbendanga tejangja shitettsüla aser tangatetba tajung agütsütettsüla. Iba ama Naga yimten otsü tasen ka zülutsüsa mapang ka aruba mapang, Tenyimi People Organisation (TPO) teloki Naga nunger ajak medema adenba Naga Hoho ka tentetshitsüla ta metetdaktsübaji, Naga nunger ajak asoshi kanga nüngdakba ken o ka asütsü. Tang ama mapang Naga yimten nüchiso bushirtem telok tenet ti tashi lemsar, pei pei telok tenüng balala amer, India government den jembiba mapang, item telok ajak madak Naga nunger kintem ajak tzüa masen zep ta longjemer aliba lokti tentet ka kanga rongdaka nüngdaker. Ibaji Naga Hoho asütsüla. Ajisüaka, tang aliba Naga Hoho nung Tenyimi kintemi ashiba ama, Naga nunger kin ajak dena melira, Naga kin ajak adentsüsa lenmang tasen tuluka yakta apitsü nüngdaker. Aji oda, Naga Hoho ya talibo lir saka Tenyimi kin dang masü saka Nagaland anüdoklen aser Nagaland tiyongtsü nung aliba kintema dena melira, Naga Hoho nung Nagaland state nungibo kin kata dena mali amai adoker. Iba ama tia ka nung Naga Hoho-i Naga nunger tenüng nung jembia jajatsübaji kanga tasak asütsü. Iba ama Naga nunger kintem telong metentet timtema aliba mapang asenok Ao kinia Tenyimia kintemi ashiba amaji, Naga nunger ajungtsü atema kechi nüngdak, iba nüngdakji tuteta sayutettsüla. Iba jagi dang Ao kin ya tanüa samanir kin-a ta jangjatsü. Tongtibangsa, tang Naga yimten tebilemtsü latettsüba maparen nung shisatsü lemsatepa yariteptsübaji India den Naga yimten benoka jembir NSCN-IM aser NNPGs teloktem lir. Atangji, India den parnok teloktemi koba tashika jembiar ashitsü makok saka Naga nunger asoshi yimten jenjang ka dang latettsü asünungji, telok aika süaka, telatetba aser terenembabo ka dang asütsü. Iba telemtetba agiba mapang, item Naga nunger telok ajak jagi hau ta shitettsüsa terenembaka renemtsü nüngdaker. Ibaji mapa temelabo masü. Naga nunger yimten tebilemtsü latettsüba otsüji Naga yimten nüchiso onük lir, ajisüaka Naga yimten nüchiso angutsübajibo joko pongmanga masü kümogo. Aji süra, Naga yimten jenjangji kechi komaka jenjang nung latettsü ta asübaji nübortem rongnunga odia jembi tenzüktsüla. Yimten nüchiso jenjangbo masü saka nübortemi memetet ser telemtetba mashi ka bener arura, iba jagi Naga yimten tebilemtsü tatem mekümtettsü. Atangji, nübortem asoshi yimten jenjang tajungba ka latettsü meranger süaka nübortem ajak jaoka senden alitsübaji tamakoktsü, anungji nübortem ajak tenüng nung lokti tentet kati jembitsü aser aji agitsüsa akümtsü. Iba telokji Naga Hoho asütsüla. Ajisüaka, Naga Hoho nung Naga kin ajak medema dena mali tashi Naga kintem tenüng nung tashi aser temoatsü agi ken o jembitsübaji makoktsü. Naga Hoho ama telok ka anir aotsüba yabo parnok madenyonga ojanga ta asütsüla masü aser teimbai mulungba nung aobajia telok tashimait alutsü, anungji akok tashi lenirtemi tetsüng tebangbolua senzüa Naga kintem kenbang obang medemdaktsütsü merangtsübaji asen kin nungi lenirtemia maneni inyaktsüla. Tenyimia kintemi Naga nunger asoshi tajung bilemba yimjak nung metetdaktsüogo. Iba ken o ji junger ta bilemra, Ao Sendeni jepzüka Aor tebu tedi lenir aser yimsüsürtem jadena shisalemsateper Naga nunger ajak tentettsüsa Naga Hoho yanglushitsü sentong ka yaktasa tenzüktsüla. Iba jagi dang Tenyimi nungertemi ashibaji ataloktsü aser aji Naga nunger ajak atema tajung asütsü. Idangjiang Naga yimten telemtetba tajung kati arutettsü.