Tayongzükba olen ka

– Dr Wangshimenba Ozukum.

Election anasa arudang asenok asoshi tebilembatem, anema jembiba aser yanglushitsü atema tebilembatem aika shisaakartem nungi lemsatepa arudar. Ano sorkar inyakyimtem nung o toktepa aser lemsatepba aika dang liogo aser iba ajanga asen sasa ‘Terata Naga nungertem’ ‘The Confused Nagas’ ta nüngja agütsüoko.
Ano aiben lennir ta asüba ya mashir amshir aser mashilen angateta amshir. Lennir ta süra pa sülen anidakertem asoshi teti nokdaker, aniteter aser tia ajak nung parnok den alir aser anepalur. Tanü politiciantem rongnung shidakba lennir züngtetta dang lir saka jerapera politician kar dang lennir ta talangka nungi züngshia aruogo anungji asenoki iba tependangji tamasa angatetti.
Alima otsüji meyipa reprangdangra, asenok Naga nunger ya meimchirsa süaka ‘shilu’ balaka lir aser asenok tejakleni aoba aser aienba, tashi temetet aser yimsü aruba nungi tanü technology putu tashi asadangra asenok libaliruren ya tatongi aruba yimya ka ama masü saka jokshia jokshia aruba ama ajiteter. Kechiyong asenok tangatetba agi anünga mali asübo tanü ama election mapang nung lendong timtem aser rarabangsen ya khenyongi melila. Tejashitsükaji asenoki politics tetezü junga angateta aser meteta mali ta bilemer.
Tanü nisung aikati politics nung toklanga inyaker saka aikati politics tetezüji meshitettsü südi. Joko asenok kanga shisadangtsü mapang tongogo ta bilemer aser politics-ji rarabangsenba, sen, ambangyima vote rakzükba aser ashioktsüba dang masü ta metettsüla. Mapang talangka asenok iba tangatetba nung lua aruogo aser joko Nagaland nung politics tangatetba melenshia tejakleni aotsü mapang tongogo.
Temeim Naga nungertem, asenoki Naga nungerji lenla ajak nung teraksa ta bilemer saka aji tai tangatetba asütsüa akok. Tanü asen lokdi iba tiai aiba ya temetetba ajema aliba agi aser asenok makamait aser tajemrepba tia ngua jerapera nisung kari raksatsüba dang lir. Arung asenoki longjemer temelenshiji bener aruti.
Tang tendak Naga nungertemji tebilemba aser tangatetba aika bener terata tia nung lir ta angateter. Alima otsüji meyipa reprangdangra temelenshi tatalokba ana agi asen lokdi yanglua lir.
Mezüngbubaji ‘shisaliok aser tanabubaji technology lir. Iba ajanga tanü lokdi nung nübortemji telok asem küma lemsaa lir. Mezüngbuba telokji taintem telok aser item yagi sobaliba nung kanga akanga metsüngreta amita lir.
Tanabuba item küpok rogotem jagi sobalibajibo akhümtsübur saka tanü putu aser tensa sülen anidaker.
Tasembuba telokji putu tasenba lima ‘advance world’ inyakyim nung dang aotsü meranger. Iba ama tensa aser tangatetba balala telok putu ka nung tasüngdangba aika dang arur. Onoki kechi inyaktsü ? Shiba yaritsü ? Shiba nem vote agütsütsü ? Telangzübaji kanga dang temela lir. Asenoki Temeim nem vote agütsüdi. Süra nü vote jagi Nagaland asoshi nai koda meimer aji nai angatettsü. Tetezü, Nagaland asoshi nü temeimji sen asü ? Mesura mashilemang nung jangratema sadoksadoka alibaji asü ? mesura asüng asoshi teimla tasen ayubaji asütsü ? Senso tajungtem, süra nai na ajangzüktsü asoshiang bilemer asü ? Yimtsüng telongtet asoshi dang bilema inyaker asü, mesüra Naga nunger ajak ajungtsü asoshi bilema inyaker ? Nai dang benteta langzütettsü.
Nai na taküm noklang tashi arishia lira naia kechi temelenshi angutsü imlar aser nur chir aser semchisemnurtem dang kechi sayuner. Nai yangera yutsüba lokdi aser alimaji angudang nai koma bilemtsü. Pelaa temulung sua reprangtsü asü mesüra itemji ngur nai nü sasa aaka bilemtsü.
Anungji tang aruyaa aliba election nungbo chichiba lennir shimdi aser ochimashi lennir shimdokdi. Arung atapisüa melili saka temelenshi bener arudi, Nagaland yanglushidi. Tarutsü asoshi bilema inyakdi. Arung asenoki Nagalandji tesüngmangtsü lima kümdaktsüdi. Kenü asenok tesülen meyipa reprangdang ‘hau iba anogo nung nia temelenshi bener arutsür rongnung densema liasü’ ta pelaseta kuli asütsü aser shitettsü koda jangratemtsü asütsü. Nai TEMEIM nem nü senti vote agütsütsü mulunga lir ma ?