Tebushir lir mali ?

Tangari asenok mezüngmeshidang aiben asenoki ” ozüa süng long nungi tsüktet masüji,” ta jembir. Tetezü, ” nenoki ni yamai mezüngmeshiyonga ozüa tebushir liogo,” ta shinürba lir. Iba ama o jagi aiben tangari asenok anema inyaktsü arendaker, anungji meinyaker. Aji oda, tebushir aliba jagi tangari akümtsübur. Ibaji mesüka kidang süli, office nung süli tebushir tejangja ka lira, osettsüset mashi mesamar aser kiojena jungjunga ayur. Tanü asenok Nagaland nung tebilemtsü tulutibaji senotsü makaba tebilemtsü masü saka senotsü samaba bushir mali akümba tebilemtsü lir. Taoba küm ishika tsüngda sorkar senotsü mashimashi amshiba maparen nung union minister dena tepuokdak ayuba asenoki nguogo. Iba ama aibelenertem nem temerenshi agütsüba jagi tanüngba ketdangsertemi parnoki inyakba mapatem madak tebushir kibur ka lir ta metetter, anungji mashimashi meinyaker. Item  ama mapa jagi maparen ajak nung ochishia inyakdaktsür. Nagaland kümli nungi India sorkar nungi khen-khen special category nung aser khen khen general catregory nung ta Nagaland-i sen teimba-teimba yokogo. Ano, tanga India sorkar dang Nagaland ya senotsü lemzükdang ‘Special category’ nung amshitsü mepishiba mapang mapang shia angashir. Atangji, Nagaland ano merenlok, anungji la akaba rongsen agi tagitsü küma mamshitetter, anungji ano India sorkari balaka meima amshitsüla. Ajisüaka, Nagaland-i angatettsüba kaji, temeim agi sen talila lemzüktsübaji kong endokar mesayutettsüsa mashimashi amshitsü asoshi agütsü masü saka sen endokba indangji kulibo shitak sayutettsüla. Aji oda, tanü Nagaland nung mapabo meinyak aser teyaribo magütsü ser senbo talila endokba sayur saka tebushir mali, anungji teindokertem tajangzük nung atemer aser nübortem akoksar. Tebushir mali nungji senotsü nung dang masü saka sorkar kiojen aser oset ajak kibur maliba oset kümogo. Ajisüaka asenoki metettsüba kaji, Nagaland nung sorkar  meyong senotsü aser rongsen madak kibur mali, anungji tebushir-a mali ta küma oaka, India sorkaribo bushitsü aser asüngdangtsü. Ibaji mesayutetba aser melangzütetba agi tanü Nagaland timatemer. Atangji, alima nung temelenshi tulu arutsü atema nübortem kanga timtem tiai aitsüla. Idangji dang timtem marem nübortemi apusotsü. Ajisüaka, Nagaland nung shitakba temelenshi tulu arutsü asoshi ano mapang tera matong südi ta bilemer, kechiyong tang tashibo shinga ayaba agi asüba mangashi aser pei tanur schooli meyoktetba agi ain adoka sorkar anema ola adokba mangashi. Ajisüaka, nübortem timtemshia timtemer, tashiyim agi yimten atsüngdoktsüsa tensa mapang ka nem menepdaktsübaji majung, kechiyong yangji takoksa aser tesama jenti ajurur. Anungji, tang ama timbo atemer saka ainbo madoker ta aliba mapang kongsa meshitak aser ochimashi lir, item tesemtemji tonga oagi tebushitsü purtemi bushia metongshitsütsüla. Iba tangatetba aser teimla nung taoba hopta nung asenoki iba osang kaket nung ” Nagaland nung govt. primary school tanurtem midday meal, text books aser uniform shitak manguba atema Vigilance Commision mesüra CBI nem bushidaktsü nunga koma süla ?” ta bilemdangogo. Tetezü, asen lima nung sensaker aser tetsür tanurtem dang memeim pei inyaknütsü inyakba mapatem ya tebushitsü purtemi bushitsüla ta shirnürba lir. Aji oda, kodang tebushitsü purtem jagi tangashi dang angashi nung aser osangkaket nung dang adoka angu nung, item dakji ajemdaker jet ta bushisüngdang tenzükra tamajunger aliyongbo tamajung tuluka sademsademabo meinyaktettsü. Tanübo, tamajungertemi tamajung kangasa sadema inyaker, kechiyong tanükertema mali aser tebushirtema mali. Iba amaisa ao nungbo, magir takoksa, mauyar takoksa, miimzüka magir takoksa aser rakzüka magir takoksa ta akümtsü. Iba tangatetba nung tuluba nungi shir tilatiba tashii ki sünga auyadentsü ! Ajisüaka, Nagaland yangji matemtsü, kechiyong Nagaland nung tebushir maliyonga, Delhi-ibosa tatem tashi bushitsü, kechiyong senji par sen asen  sen masü ! Tanü ibaji bushir, anungji asenok rongnunga tebushitsü purtemi pei mapa meteta bushitsüla.