Telongjem ya tang nüngdaker

Nagaland ya lokti tentet telongjem aliba lima (land of Unions) ta aiben aikati menüja jembir aser aji temenütsür amato saka shitak lir. Asenok nisung mashi kati, süra nia telongjem tentet kwika nung dena lir ta sükdangra, arogo telongjem nung adenba mezüngi Ao Senden ta asüba amato, pei kin tematiba lokti tentet nungi shir pei tzükong, pei yim, pei kiyong, pei kidong, watsü, lanur, kaketshirtem ta tajemba agi telongjem tentet pongo trok ka nungbo dena aliba sükdangtettsü. Ano, naji town nung alir ka süra yangjibo Naga kin telongjem nungi shir ano kasa pei kin, tsükong, yim, watsü, lanur aser kaketshir telongjemtem nung maden majung shilem agiba angutsü. Atangji, nisung ya kija ali majung ta Tsüngremia reprangtet, anungji nisungji lokti nung alitsüla aser iba loktiji liromedema aotsü asoshi dang masü saka nüngdakba mapang yariteptsü aser tajung inyaktsü atema telongjem nüngdaker. Aji oda, telongjem ajanga tensa mapang tajung – majung ajak nung nübortem taküm aser rongsen kümzüktsü aser tajungba küma renlokdaktsütsü asoshi saru sarur, nübo adoker aser mapa tajung inyaker. Iba kasa tangatetba aser tashi jagi tanü ama alima tashidak wara tesashi agi nübortem amokmerendanga lokti tematiba nungi tenzüker tilatiba tashi agi pei akok shilem tajung agiba angur. Ibaji ajak atema mulung anisüngzükdak jangratemtsüka lir. Atangji, asenoki meteta tensa tajung nung mapang talangka lia aruogo, ajisüaka tanübo asenok asoshi kenyongi tetsübutsü tensa tamajung balakati ait nungji, shiranger mesemdangteter aser asü pila sentepa aika mekatetter aser akayonga nisung aika medentetter. Iba ama shilumanem aser asüama mapang nisung kanga azüngmeyaker aser tasümait akümer, anungji tensa mejungaka telongjem tapu balala nung lenirtemi item nüngdakji meteta pei sensosangertem tasü itdakja inyaktsübaji kanga nüngdaka kümogo. Lenir ta asüba ya lokti senden nung mendenpurtem asütsü asoshi masü mesüra benjongbentsü nung wajak nung amentsüba maongkaji masü saka tongpangi aodang tama ser anir aotsü aser pei nütsüng nübor timtem aser tetsübu nung aliba tia nungi anitettsü purtem lir. Aji oda, tanü ama alima timtem lendong tulu aruaka lenir aliba agi nütsüng nübortem kecha balaka shisamebulur, kechiyong alima nung nübortem asoshi tenük agi anguba tejenokdak aser jungji lokti telongjem lenirtemji lir. Talisa pei tetsü tasolima adena orr town balala nung alirtem asoshi tanü ama tensa mapang tamajung nung ya pei lokti telongjem lenirtem shisatsü aser nübo kanga nüngdaker. Tia majung, tang mapang ya tanga tashidak agi shiranga alirtema teimbaka Corona agi asür, anungji tetsübu aser tarendak agi, tangarjibo yutsür, kinungertemia dena tonga oagi tasümang anepalua endoktsü tsübur. Ibaji talira tsübuokba agi lir. Iba atemaji taoba Küptoknü (Honibar) nü iba yimobilem nung shisalemsatepogo. Ajisüaka, asenoki asenoksasa tashidak memenatsüsa kümdanga alitsü metetra, kecha balaka tetsübu tarendak makai asüpilajia teronem menema agitettsü. Shidi asünungbo tasümang dang nung jagibo asenoki dokan nung alia bener aruba jangotsü aser aonsutsü nungjiang tashidak menatsü temelaba, saka tashidak wara tsübuyonga chi mechiyongtsü masüji, anogo shia chiyongtsü dokanbo lapoktsür aser asenoka anogo shia bazaar nungi kidangi chiyongtsü tapu balala bener arur. Iba denji medemdanga, nütsüng nübo ajak mesenzütetaka, lokti telongjem nung lenirtembo tetsübuji tizükteta nübortem mulung anisüngzükja shilem agitsüla. Tang ama wara tesashi asünungji, yimtsüyimpu tajung aika asür, saka temulung ashitsüka, kar asüpila sentong makateter aser ano kar asoshi akayonga akhidang amato asüpila sentong yanglua pei adenba telongjem nungi tepila o ashir kata mali ser rongjenseta yoker. Ajisüaka, yamaji asürjia rongjenseta meyoki aser kinüngertema azüngmeyaka metoktsüi, lokti telongjem tentettem nungi lenirtem karibo mulung anisüngzük o kar danga shia asüpila sentep nung shilem agira, iba jagi telongjem aliba nükjidong tali jangjatsü aser teyaria agütsütettsü. Iba jagi dang tetsübu tanülaji akoktsü aser tetsübu tanüla koktetra tashidak mesenjia koktettsü. Lokti telongjem tentet ya kecha tetsübutsü tensa maliba mapang dang nungibo tang ama kanga tetsübutsü mapangang tenüngdakba. Tetsübutsü lendong maliba mapangbo lokti tentet maliyonga mashi nisung kati lokti anir otettsü saka tang ama tetsübutsü mapang yabo shitakba lokti tentet telongjem lenirtem nüngdaker.