Temulung lemtetba

Mapa takok angutsü asoshi yariteptsü atema tashi angudakji temulung lemtetba ya lir. Temulung lemtetba ya medemer o medemer na tsüngda, tsüraburtem o tanurtem na tsüngda aser lokti o lenirtem na tsüngda dang masü saka, talisa, yimten yimsüsürtem o nübortem na tsüngda kanga akanga alitsü nüngdaker. Temeim, teputep aser akümtsübutep ajak ya temulung lemtetba nungi adoker. Temulung melemtetra, shitak jembiyonga tiyazü jembir amai dang bilemtsü. Temulung melemtetra asen nem tangari ki tazüng ka nüka yutsütsüa shisabolua bilemtsü aser shidi ka oa nisung ka nem agütsütsü asoshia arendaktsü. Aji oda, asenok timtem lendong mapang nunga teyari meshiyonga tangari teyari agütsütsü nungnanga bilemtsü. Ibaji mesüka, tang alima ajaklen coronavirus tashidak mesen agi nisungtem tasüba lendong agi amokmerenba mapang, iba tashidak wara anema raratsü asoshi Nagaland Chief minister-i nübortem dang senotsü teyari meshiba anema nisung aikati ‘social media platforms’ nung ola adokba angur. Atangji, iba tashidak wara agi amokmerenba ya tilateri mapa ka masü saka kiojen ajak raksatsütsüsa China len nungi tenzüka Italy, Spain, England aser America nungi asen lima tashi yipru mopung tulu arur amai lir. Ibaji asen lima tonga marudangsa nokdangtsüla aser atong nunga asenok melaotsüsa aser takoksa tulu majurutsüsa renema atatsüla. Ibayongji, state government-i dang masü saka center government-i dena nübortem dang nungi teyari meshir. Atangji, ibai pei tajangzük bushitsüba aser meshitsüba mapang masü saka agütsütsüba mapang lir. Iba tangatetba nung, nüngtugu nisungtem aser company tulutemi center aser pei pei state government nem senotsü teyari tulu agütsüba asenoki angur. Ano, Hindu nungertem tekülem tenla kitem nungia sen crore aika center government nem tenla agütsüba asenoki angashir. Hindu nunger tamangertemi pei tekülemdak oagi sen dang masü saka sen aika alang hon aser taribi tenla agüja parnok tsüngrem külemer. Iba jagi yimti tulutem nung lapoka aliba Hindu nunger tenla ki tulutem nung ketdangser putirtem ket nung sen crore aika alang rongsen bendena lir. Item nung jagi tang ama linük nung nübortem asoshi teyari nüngdakba mapang tenlar. Asenoka arogo aikati pei akok tang tashidak wara den raraba sentong nung amshitsü asoshi senotsü tenla agütsüba nguogo. Tangar amaji asenok kija kibong, lokti tentet aser arogotemia tenlatsüla. Ajisüaka, asenok asoshi tebilemtsü kaji, nübortemi yimsüsürtem dak temulung melemtetba ya asütsü. Tetezü, tenla agütsüyonga nüngdakba purtem asoshi amshitsü masü saka parnoki chia adoktsü nung ta temulung melemi bilemer. Tongpang teraradak nung sepaitem tashi mait akümtsü aser lenirtem tezü atangtsübaji iba ama temulung melemtetba o nungi tenzüker aser tongpang akoktsü melen meraradangyongi laoadoker. Atangji, lendongbang nung yimsüsürtemi teyari meshi nung nübortemi mulungsua agütsütsü melen, taitsüang aitsütsüsa aliba jenjangji yimsüsürtem menden nung kanga bilemdangtsüla lir. Tang tashi nung, tesasatsüka, government nung alirtemi Nagaland renloktsü atema aser tang ama nüngdak mapang teyari shitak angutsü asoshi center-i yokba senotsü shitak amshia inyakba kuli mali. Nagaland nungbo, tia makatibaji, center nungi nübortem asoshi aruba senotsüji nübortem ket matongyonga aser shitak amshia terenlok mapa meinyakyonga nübortemi ola madoker. Teburshir aser terepranger mali, anungji sademsadema awazür. Aji oda, onok asoshi aruba senotsü to koda (?) ta bushiteptsü melen, parnoka election nung endokba sen to menoktsü nüngdak nung koda, ta dang nübortemiang lenchi arua bilemer. Tanü Nagaland tasenba nung nübortem o yimsüsürtem na ajurutepba tia maka lenjemji aji lir. Aji shitak amai saka tasüba wara agi amokmerendanga nübortemi yimsüsürtem dak temulung melemtettsüsa alibaji yang nung jagi tenzüker. Tsükchirbo tonga arudagi saka asenok o asenok na temulung lemteta tongpang nung nokdaktettsüsa asenoki tsüngchisa melitet aser ochishia meinyaktet nungji, mulungsua yariteptsü melen aitsütepa amonger. Tsüngrem taochi agi asenok mesamara, tarutsü nungbo, asenok kati ka dak temulung lemteta alitsüsa ajaki shitak inyaktsü aser indangindanga tsüngchisa alitsü tenzükdi.