Tenükmeremji lep ama taochi maka

  ~L.Kika Pongener, Aoyimküm, Dimapur.

Solomon Ken – 8:6. “Tenükmeremji lep ama taochi maka”. Kodang nisüng mimchir ka süadokdir leper nung bener oa rema toktsür, aser kodang tasümang leper nung rema-dokdir lep nungjagi tanaben taküm meyipa shilangba anüng kübok alima nung otsü angashia jembia maru. Aji oda, iba lep ongken nungji shirsa inoktsüdir kecha taochi makai meyoka-adoker. Yamaji tenükmeremji lep ama taochi maka ta shisa taka Solomon-i ken atenbaji kanga dang shidak ta asenok-ia agizüker. Adam-er kibong nung adianu ana Kain aser Abel, ka sannüker aser ka aluyimer liasü, Kibuba Tsüngremi Abel tenla agizük, kechiaser pai san telok mezüng mepuba nungi tajungtiba Tsüngrem nem tenla agütsü. Saka Tsüngremi Kain-i tenlaba magizük, kechiaser pai Tsüngrem mulong achitsüsa pa tajungtiba nungi tenla magutsü südi. Ajisüaka Kain-i pei tai mebilemdangi tenu Abel dak tenükmerem aser tenu tepset (Lipok-3:8). Tenükmeremi nisüng dak taochi meketi tepsettsü mapayur, aji oda iba temenenji Kain dak asangsang nung atalokogo. Mosa anema tedi Aron aser teyi Miriam nati tenükmerem mokokaji adoka pa anema nemnem, “Kibubai Mosa den dang jembir asü ? Pai asenok dena mejembir no ?” Ajisüaka Tsüngremi Aron aser Miriam dang ashi- ” Tang kü o angang, nenok rongnung ainkar kar lira, ni Kibubai küsasa pa dang mangdang nung metetdaktsütsü, ni pa den pongmang nung jembitsü. Saka ni kü tenzüker Mosa denbo yamaji masü…pa denbo ni tejak o tejak chitepa, tebang o tebang na agi ajangajanga jembir, tetezütsü agi masü, aser Kibuba temang-a pai angur”. Ajangla nenoki kechiba kü tenzüker Mosa anema jembitsü temulong ulur ?” (Züngdangba-12:6-8). Tsüngremi Mosa Israel nunger lenitsü asoshi balaka shimtet, saka tangari masü par kibong telung nungi tedi Aron aser teyi Miriam nati tang pa dak tenükmerema pa anema apuso, ajisuaka iba atema Tsüngremi tena dang kanga mepela. Aser iba temenen atakatem Miriam dak rurjep ama mesüng-mesünga zütsüra adok. Saul chuba-i Dawid dak tenükmerem adok, aser aji tanga kecha agia masü, saka kodang Dawid-i Filistia nunger temeranger Goliat akok, iba tongpang takok ngur Saul aser Dawid pei yimti-i meyipa shilangdang Israel-tsürtemi tepela agi ken yamai tenloktsü, “Saul-i merijang tepset aser Dawid-i merijang ter tepset”. Aser iba ken ajanga Saul kanga rasa-a jashi (1 Samuel-18:7). Dawid-i Saul chuba anema kecha tamajung meinyak, saka Israel-tsürtemi tenüngsang ken tenloktsüba nungi Saul-i Dawid dak tenükmerem mokokachi adok aser pa tepsettsü arishia apuso. Ajisüaka Dawid-ibo aiben dang Saul chuba tepsettsü maongka tajung nguaka pai Saul chuba metepset,kechiaser Tsüngremi shimtetba chuba ka dak teka yia tepsettsübaji Dawid-i Tsüngrem anema temenen tulu ta züngshi. Dawid-i Saul-i pa anema tepsettsü arishi-aka aser tamajung tasa jenti inyak-aka pai iba melena tajung dang meyipa agütsü. Anungji, iba temoatsü maongka meyiper Saul melena Dawid-ang Israel nunger madak chuba akümtsüsa tensa mapangi bentsür aru. Yosef tedi nungeri tenükmerem mokokachi agi bendanger dang alar asütsü ayok, saka iba bendang lima nung oagi meyiper Yosef chuba akümtsüsa Tsüngremi maongka agutsü, aser pa Ijip lima nung chuba menden nung aliba ajanga tebui anir techi nunger par kibong ajunga ayawara taku nungi kümzüktsüsa tensa tia bentsür aru. Aji oda Tsüngremi moatsüba aser shimtetba nisüngbo nisungi kechi koma’ar ka arishi-aka memeneptsü, saka jenjang tajungba tajungba dang akümtsü ta item otsü nungi asenoki kuli tejangja angur.
Tanüasen putu nung asenok aliba aser tenzükba lokti nunga iba amala tensa tiaji aiben dang ajurur, asen tembar adianu kar nem Tsüngremi lokti lenitsü sempet tangar dang nungi balaka aguja alitsü akok, adianu kar Tsüngremi kanga azükarua moaja kechisarena nung ajungketsü akok, mesüra lokti mapa ajunga nung shilem tajung agiba ajanga nütsüng nüburi kanga ketasena akümtsübua benshitsü aser amshitsü akok. Aser iba ama sempet tajungji ngur adianu kari tenükmerem mokokachi agi attsüzüka yutsütsü arishitsüa akok. Ajisüaka iba amala nisungji kangasa tia maka asütsü, aser tia makara Tsüngrem nungi atakatem-a angutsü. Shirnoki Tsüngrem akümtsübudir aser ajemaludir Tsüngremi parnokji ajungkettsü, parnokji nisungi kechi komaka mezüngmeshia jentokaka kenübo jenjang tajungi ajungkettsü, aser kechi komaka nokdangtsü merangaka Tsüngremi lenmangji odang lapoktsütsü, aser kenü anogo langka kar nung meneper amai asüyongjia, ano lenmang tanga külen nungi tongteta aotsüsa Tsüngremi lenmang lapoktsütsü.
Mathi-5:5. “Shir ajemalurtem lir parnok temoatsüba; kechiaser parnoki alima senmangji amangtsü”. Aji, oda shirnok nem Tsüngremi sempet tajung agütsür, lokti lenitsü sempet tajung moatsür, aser taküm jenjang libaliro nung azükarua moatsür, mesüra chirnur jala-jabaso tajung jenjang tajung moatsür, ibaji Tsüngremer maongka temoatsü tulu lir. Ibala sempet aser temoatsüji nisungi kechasüdanga kodanga kechi koma’ar kaser merangaka rakzüka bener moutettsü, aser ibala ama temoatsü senmangjibo taginür ajakibo angur masü, saka Tsüngremi asaa pai meimertem kar nem dang moatsür. Anungji shirnoki iba Tsüngremer maongka temoatsü senmang aser sempet tajungji mereprangnüi tenükmerem mokokachi agi asen anema tamajung kecha minyak sernung arishidir, item nisüngjibo Tsüngrem tsüngdang sentsüh tulu asütsü. A. Shin-3:30. ” Ne dang tamajung kecha inyaka melira, kecha masü nung nai nisüng ka den terara”. A.Shin-17:13. “Shibaisa tajung melena tamajung agutsüdir; par kibong nungi tamajung mepilatsü”. T.Ken-38:20. “Shirnoki tajung melen tamajung shia agütsür, parnokji ni anema lir; kechiaser kechi tajung lir aji ni inyaker”. Shirnoki tajung melena tamajung agütsür parnok jagi Tsüngrem anema inyaker ta ashir. Aji oda shirnoki tangar dak tenükmerema tamajung inyaker iba kasaji pei dangisa meyipa arutsü ta Tsüngrem o-i ashir. 1 Korint-13:4. “Temeimi tenük memeremer”. Anungji asenok dak Tsüngrem temeim lira asenoki tangar dak tenük memeremtsü. Anungji asenok tamanger ajak iba tenükmerem nungi jenbua alitsü merangdi. Kechiaser tenükmeremji lep ama taochi maka. Tsüngremi iba o agi tazünger ajak moajangma.