Teyari angurtem tenüng metettsüla

Nübortem nüngdak repranga timi yaritsü asoshi sorkar tentet, anungji sorkar tenüng nung nübortem anepalua yaritsü asoshi ketdangsertem shimer aser parnok ajanga nübortem yarir. Aji oda, sorkar mapaji nübortem yaritsüba dak alaka tanga kecha mali. Iba nükjidongji ataloktsü asoshi sorkar kübok nübortem nüngdak yari department balala lapoka anepaludaktsür. Item department-tem jagi nübortem nem teyari agütsübaji zünger mezüngma lir. Ibayongji, tanü asüng nübortemi akümba sorkar dang ya nübortem asoshi tajung inyakba sorkar ta ajar. Ajisüaka, alima asünungji aiben ketdangsertemi nübortem nem teyari agütsüdang teyari karbo pei asoshi miimzüka yuner. Iba jagi aiben sorkaribo nübortem asoshi teyaribo agütsü saka nübortem ketbo matong ta tom nung samar. Nagaland nung balaka iba amaji department aika nung ataloker, kechiyong Nagaland nungbo nübortemi pei tsüda teyari lemzükba agi pei ket matongyonga kecha jashia mali, anungji mebushir. Ibayongji, Nagaland nung governor inyakdangba yimsüsür katibo Naga nungerbo ajak takar dang timtemer kata mali, kechiyong sorkari parnok nem teyari magütsüyonga ola madoker aser longkak maiter ta shia liasü. Ibaji shitak , kechiyong asenok angutsüba teyari ka manguyonga asenoki mebushir aser ola madoker, ajisüaka nübortem ket matongyonga meyipa yokerbo masü, anungji nübortem tenüng nung teyaritemji karibo agizüka agidagi ta nübortemi metettsüla. Pei temeten aser pei inyaktsü khuret metetba nübortemibo pei tangutsü tim teyari manguba takoksaji maremer, anungji bushir. Iba jagi balaka ketdangsertemia kanga kümdanga inyaker. Tanü putu nung nübortem nem agütsüba tashi tulutibaji sorkar inyakyim ajak metetdaktsüba ya asütsü. Akok tashi sorkari senso shia nem pa mesüra la sorkar nungi kechi angutsü tim, ibaji shitak angutsü atema yimjak nung metetdaktsür. Aji oda, tetsüngda nung teyari yokba kibur ker matongdang mesamatsü asoshi tanü asüngbo teyari angutsü pur senso shia bank nung pei accout lapokdaktsür aser iba account nungji dang teyari senji enoktsür. Atangji, nisung ajaki internet inyakyim memetettsüa akok saka tanü asüngbo sokar kübok ministry aser department shia pei pei website lapoka lir aser idakji pei pei ministry aser department-i inyakba, inyaktsü renemba aser aser ano teyari angurtem tenüng dena agütsür. Itemji senso mashi kati lapoka reprangtsü akok. Ano, senso kari danga sorkari inyakba osang langka danga metetnüra asüngdangtsü asoshi RTI ozüng ajanga lenmang sademsadema lapokja lir. Ibayongji, tanü asüng lanurtem aikati sorkar dang mapa inyakertem shimba aser tayari agütsüba mapatem indang osang tejangja metetnüa asüngdanger. Itemji mapang mapang shia osangkakettem nung angur. Ano tang senso kari Nagaland Home department dang 2010 küm nungi 2015 tashi nung Nagaland nung lendongtsüdong tapu balala atalokba ajanga timtem takoksa ajururtem nem teyari sen crore tir tenet shi agüja aliba teyari angurtem tenüngtemji meshia asüngdanga lir. Iba teyariji Nagaland State Disaster Management Authority ajanga lemtsü nungji parnoki teyari angur tenüngtemji ashitsüsa akümtsü. Iba ama sensosangertemi metetnüa bushiba jagi ketdangsertemi meinyaknüyonga ochishia inyaktsüsa akümer aser miimnüyonga memiimtetter. Alima ajungtsüba ya nübortem dak tuluka keta lir. Nübortemi maparen ajak nung wainshin meteta sorkar inyakyim indang timi asüngdangtepa metettsü merangra, ketdangsertemi nübortem akümtsübua tenzüktsü, anungji mashioktsütsü. Tangbo nübortemi pei temetena memetet aser pei tangutsü tim mangu nunga mebushir ta alir asünungji, maparen aika nung ketdangsertem junglanger. Iba jagi ketdangsertem yirar aser nübortem kongrar. Iba jagi ketdangsertem chirmechima, agir magima bendener saka nübortembo tesensakba akümer. Iba timtemji nübortemi pei temeten metetnüa mebushiba nungi tenzüker.