Totzü aser Mijang

Tanü yimsüsür aser lokti lenirtemi pei lima aser nübortem meima inyakra, Nagaland nung taruba putu nung alirtem  asoshibo jangratemtsüka asütsü, kechiyong Nagaland nung Tsüngremi moatsüba rongsen aika mekongshii dang yua lir. Atangji, ibaji Nagaland akümertemi India temzüng nung Nagaland nung ali dak aketba rongsen ajak Naga nunger meyong asütsü aser Nagaland tatar senden majangi India tatar hoho nung Nagaland nung akaba ali rongsen amshitsü asoshi telemtetba agitsü makok ta renema ayuba agi tang tashi ali rongsentemji mamshii wazüka yutetter. Ano, kuli kaji Naga yimten tebilemtsü ya melatettet tashi Naga lima nung akaba ali rongsen agiteta mamshitettsüsa Naga nunger linük tenzükertemi nokdangba ajanga mamshiteti yua lir. Ashiko, ano tanga kuli kaji Naga nunger temetetba shisatsü aser tekolok agi matongba agi ali nung aliba roongsentem ya agiteta mamshitet ayuba rongsentem asütsüa akok. Koba kuli agi südir süang, tanga lima nung ali rongsen agima dang asen lima nungbo ano mekongshii yua atabaji lanur putu asoshi temoatsü asütsü. Atangji, Nagaland nung tesem ishika nungbo ali telong nung akaba mijang atu tenzüker joko mapang talangka arur. Ajisüaka, ibaji tangalen atuba amato tarutsü putu asoshi bilema inyakba maparen ka masü. Iba ama mapang ka nung Nagaland government-ia Tuli nungbo mijang bendendak tesem ka lapoktsüba angashiogo. Iba amaji government-i meteta government tazüokba nung inyaktsübaji kanga tongtibang asütsü. Aji oda, mijang atuba ajanga alumang ajunga nung kodanga süngdonglidong memeyitsüsa meinyakdaktsütsüla aser mijang atuba ajanga anasa aliba ayongtem nung taküm melitettsüsa memenendaktsütsüla. Ano, ali rongsen tuteta bener aoba ajanga yangji aliba lisopurtem tajangzük angutsüsa school aser mozü ki ama lapoka teyari agütsütsü sentong alitsüla. Ano, talisa asen lima yabo tenem lima asünungji mijang atuba yimya ya tenemtsünglen tenem tudanga aor aser iba tenem kolak nungji yim küma lir. Ibaji jungjunga bilemdangra tetsübutsüka lir. Tanü tashibo Nagaland nung mijang aturtem ali atemzüka alua nenseta asüba osang mangashi aser mijang atuba ajanga yim anenzüka aoba otsüa mangashi. Ajisüaka, tang inyakba amai inyaka ora memenui item lendongtemji ataloktsü ana nung lir. Aji oda, mijang atuba ajanga tajangzük aser lendong ajurutsüba indang dena government-i nübortem nem tangatetba agüja inyak nungbo, iba jagi nübortem lendong tulu nungi kümzüktsü aser alimaa meraksai akhi ama shia arudaktsütettsü. Atangji, asen lima ali telonglen mijang dang masü saka totzü dena lir. Ibaji tesem aika nung nguteta lir aser mashi mapang ka nung agitettsü renema lir. Ajisüaka, totzü atuba maparen nung Wokha district nung ali kiburtem den state sorkari tangatettep kati marutetba ajanga mapa tenzüka meinyaktetter. Iba ken o ya Lotha Hohoi Supreme court nung benoka lir. India temzüng nung aliba ama Nagaland nung aliba aliji ali kibur meyong, anungji aiben state sorkari tebang aitsüsa madoker. Tanüa totsü agitettsüba maparen nung state sorkari ali kiburtem mulung achitsüsa meinyaktetba ajanga ali kiburtemi state government yutsür okadakiang ochi obendang aginüa ao. Iba jagi totzü bushia atsütettsüba mapa metenzükteti lir. Atangji, ali rongsen bushiba aser agitetba nung tongti shilemji ali kibur asütsü, anungji ali kibur ajangzükba ajanga nisung aika ajangzüktsüsa state sorkari sentong yanglutsüla. Nagaland nungbo aliji nija li lir, anungji sorkari tashi tuluka mamshitetter, ajisüaka Nagaland renloktsü asoshi ali kiburtemji tenokdangertem mekümdaktsüi parnoka shilem tajung agir kaka asütsüsa akok tashi tangatettep nung inyaktsüla. Sorkari alimelen agitsübaji tim dang lir, kechiyong iba sen jagi ano nübortem nüngdak inyaktsütsü, anungji sorkar nem alimelen agütsüba yabo asenok anepalutsü agütsür ta ajaki angateta agütsütsüla. Aji oda, totsü o mijang nungi tenzüker hon tashi asen lima nung Tsüngremi rezünga yuja lir. Ibaji tangari masü saka asenoki asenoksasa bushia asen lima aser nübortem asoshi agiteta amshitettsüsa tanü lanurtem kati ka ajungshitepa renemtsüla.