TR anir ao, Rio anir aru !

Nagaland nung joko hopta ana dak tali government office melapoktetter aser government gari mesenzütetter. Ibaji dang masü saka kenbo nübortemi Kohima nungbo police-tema dena mesenzüdaktsüi nokdangogo. Aji oda, chief ministeri anir yimsüsürtem kecha mapa maka kümogo aser Chief secretary-i anir government tenzükertema pei kidang peisasa puoka yur kazüteper amato kümogo. Iba ama tensa mapang kümzüktsü asoshi India nung state shia atema governor kaka ayur. Atangji, governor-ji shiba südir süang center sorkar-i mulungba nung tiri shimer, anungji governor aikati kechi shitak ta bilema masü saka center government-i kechi mulunger ta asüba tsütsü repranga inyaker. Ibayongji, governor aikati aiben state ajungtsü asoshi masü saka center government aniba yimten telok ajangzüktsü atema bilema inyaker. Iba amaji, Nagaland nung joko hopta ana dak tali government mali den kasasa kümaka, governor-i kecha meinyak odang Kohima nung monga kazür, kenü chief minister, T.R.Zeliang anir Delhi-i ao aser ananü lir Delhi nungi Rio anir aru ta senzübaji governor memesüki inyakba Naga nunger mezüngmeshiba mapa ka asütsü. Ano külen, Naga nunger yimsüsürtem ano tanga Assam nung kazüa amongdak tesem Kaziranga bushia luogo ta angashidang, Naga nunger yimten tangatetba yamai pongpa asünu ta bilemer. Shitakba agi, tang yabo maginüyonga governori center sorkar dang President’s Rule meshir alitsüla mesüra nübortemi akangba ama chief minister melendaktsür alitsüla. Ajisüaka, Naga nunger tekolaka ta bilemba nisung ka Nagaland nungi Delhi-i anir oli aser ano Naga nungersa tanga ka Delhi nungi anir aruli ta sayuba dramaji Naga nunger asoshi tejashitsüka lir. Atangji, pai tebang agi mashiyonga pai bilembaji tangudang, iba jagi Kohima o Delhi na tsüngda pai tongtibang nisunga ta bilemba anir senzür, ajisüaka Nagaland governor-i metettsübaji Naga nunger asoshi pai anir senzürtem dang nung jagibo nübortem tongtibangba, anungji nübortem timtemba reprangtsüla aser nübortem ola angatsüla. Aji oda, Raj Bhawan nung alisangi state nung tekolak ka ama khuret bena political party ajangzüktsü bilema masü saka nübortem ajungtsü bilema temzüng nung shia aliba ama inyakra, iba jagibo ajak ajangzüktsü aser nübortemi pa daka temulung lemtettsü. Talisa Naga nunger ‘ Regional Party’ nung yimsüsürtemi metettsüba kaji Naga nunger ajungtsü atemabo Delhi nungi kechi ashir ta masü saka Naga nungertemi kechi ashir ta asübajisa tongtibangba ta metettsüla. Tesüiba kümtem nung Naga nunger regional party-temi Indian  National party-tem oagi Delhi nung High Command indang jembiba menüja arur, ano tang kasa telok aser kasa nisungi Delhi nungi aruba ‘Command’ indang jembira, ibajibo peisasa pei saktsü achir asütsü. Aji oda, Kohima nung hopta ana dak tali Civil Secretariat melapoktet shibanga yur aser District ajak nung DC office-i moutet kidang peisasa puoka ayu ama yutsür, kar Delhi nung aser kar Kaziranga nung oa amongtsübaji nüngdak madoker. Joko, Nagaland capital ya Kohima süra Nagaland yimten yimli latettsü asoshibo Kohima nung monga latettsüla. Nübortemi ashibabo manger saka Delhi nung alirtemi ashibabo angar, Kohima nung amongtsübo temulung melemteper saka Kaziranga nungang temulung lemtetlemteta amonger ta süra Naga nunger asoshi Nagaland yimli maka kümogo ta bilemdi. Joko, Nagaland nung nübortem kanga timtemdagi, anungji nisung anir oli aruli ta mesenzüi Nagaland governor-i temzüng nung ajemdaker tanüsa shiba ajatsü tim, pai meteta lir asünungji, paji jar government kümdaktsütsüla mesüra government anentsütsüla.  Iba amaji ka mesüra nübortemang tali timatemtsü aser lendongang tulu ataloktsü. Item ajakji state nung governor-i governor ama mapang shitak nung mapa shitak meinyakba ajanga ataloker asütsü.