TSÜNGREM ASER TAMANGERTEM

~  K. Imliyanger Jamir, Eralibill, Dimapur

Sarasadem Aser Tanebtsü :
Lenmang aisü nungi tanebtsü anguba asenoki lai ajanga angur. Yisui ashir, “ne tamang agi na anebogo.” “Nai amangba ama aji na asoshi inyaktsü” idangji tashitak anebadok. Yisui shiranger ajak anebtsü. O dang jembi nung togimra agi shirangba nisung anebadok. Teka agi nemeta sarasademba agi shirang anebtsü. Yisu sütsüng nung kongshi nung shirang anebdok. Pauli amshiba romal aser taitokba sü nungji shiranger jagi kongshidaktsü nung parnok tashitak anebadok. Nükpoker anir Yisu dangi aortemi Yisu dang mepishiba agi nükpoksang tenük agi anguba asenoki lai nung angur.
Terata kecha mali, “Yisu tanebtsür.” Saka mozü kecha machitsü, mozü magitsü, Yisui dang tashitak anebtsütsüta-a masütsüla. Tsüngremi tashitak anebtsür, aji shitak; saka shiranger tamangji tashitak anebtsüsa melira pa mesüra la tashitak maneptsü. Tanebtsü angutsü asoshi tanga teyari lenmangjia aseni bushitsüla; aser agitsüla. Anebtsütsü mechi Yisui nükpoksang dak kongshi, metsü aser lishi amshiba asenoki lai nung angur (Yhn 9:6-7) yamaji lenmang aisü nungi tanebtsü angur. Anungji mozü kecha machitsü; mesüra magitsü, Tsüngremi dang tashitak anebtsütsü ta mamangi; mozü (schientific treatment) agiba den Tsüngremi tashitak anebtsütsü ta amanga; sarasadema shiranger yaritsüla. Shirang anebtsü asoshi sarasadem den mozü, mozü shiteter nüngdaker. Kechiaser Tsüngrem medeni mozü agi dangbo tashitak maneber. Ano Tsüngrem maden mozü agi dang shirang anebtsü ta-a mangatetsüla. Mozü aika liaka, mozü shiteter aikati yariaka Tsüngrem medeni tashitak manebtsü. “Gilead nung tanebtsü mozü mali no? yangji mozü shiteter mali no? ajangla kechiba kü nübur jala temang maneber.” (Yerimia 8:22) Tsüngrem jashira asenok shirang manebtsü.
Asenoki shiranger atema sarasademer. Saka karbo tanebtsü mengui asür. Kechiba shiranger karbo maneber ta shisadang nung, karbo Tsüngremi lemzüktsüba anogo tongadokba agi shirangji maneber. Kar shirangeri Tsüngrem dak pa mesüra la tashitak anebtsüsa tamang maliba agi, kari pei temenen mebushi aser metoktsüba agi, tanebtsüji mangur. Shiranger karbo tashitak aneber kelen ano parnoki temenen benshiba agi tanaben shiranger; itemji tanebtsü menguteti asür. Yisui ashi, “Ajiang na junga kümogo; tali tamajungba tia ne dak matongtsüsa; joko nai temenen tebenshi.” (Yhn 5:14).
Ano shiranger karibo tanebtsü atema Tsüngrem dang masüngdanger. Parnoki mozü, mozüshiteter aser (scientific treatment) dak dang mulung alemer. Parnoki memeshi nung aser Tsüngrem dak mamang nung Tsüngremi parnok tashitak manebtsü.
Kari meshir; saka temenen metoktsü nung Tsüngremi melangzür, “kecha maka; saka memeshi nung parnoki mangur.” Asenoki asen temang anebalu masüba agia tashitak yakta maneper. Tanebtsü lenmang aisü lir sür nung aseni mebushiba agia maneber.
Na tang shirang yipden nung lir ma? Shirang ajanga Tsüngremi aiben asen den jembir. Tsüngremer tejembiba aseni angatettsü tim. Tsüngremer tejembiba ajanga na shiranger asü nungbo pa dangi meyiptsüla. Temenen nangzüktsüla aser toktsütsüla. Ne menentem ajak mebushitet tashi na shirang manebtsü. Na tashitak anebtsü asoshi ibai mapang masütsüa akok. Tsüngremi na ajar asütsüa akok, pai ajadang nai langzüangma. Tsüngremi khen khen asenok tendanger. Tsüngremi ne tashitak anebtsütsü sür nung nai pai ajaba melangzüba agia na shirang maneber asütsüa akok. Kechiaser Tsüngrem tsüngdang kecha tamakoktsü mali. Pai ajadang nai melangzüra na mapang talangka shirang yipden nungji alitsü, mesüra shirangji manebtsüa akok. Tanebtsü angutsü atema temenen bushitsüla, nangzüktsüla aser toktsütsüla, aser Tsüngrem dak amangtsüla. Idangji shi aser tanela anebadoker. Saka nai pa dak mamangra na shirang manebtsü.
Ano shiranger kar lir, ibala shirang jibo sarasadem agi dang aridoker. Nisung ka temenen tanelai apu nung mozü agi tanebtsü mangutsü. Saka sarasadem agi dang temenen tanelaji aridokteter. Anungji shirang anebtsü asoshi lenmang aisü lir. nisung ka teret sükdang nung sarasadem agi dangbo tanebtsü kodanga mangutsü. Sarasademji nüngdaker kechiaser Tsüngrem medeni tanebtsü mangur. Pa mesüra la atema mozü, mozüshiteter, aser (scientific treatment) nungdaker. Saka asenokia maneni tanebtsü meshia sarasademtsüla. Kechiaser tsüngrem teyari medeni tanebtsü mangutsü.
Tsüngremi asenok nem arishi sükloktsür anungji asenok ajaki pa mulung chia alitsü tim. Asenoki Tsüngrem amadoker asen sasa dang alir amai bilemra, aser lirabangla pai asenok arishi sükdoker. Tsüngremi Hezekia chuba nem arishi talila küm terpongu sükloktsü. Kechiyong Hezekia chubai atangchi nung aser temulungjang ochi nung jaja aser pa tsüngdang kechi tajung aji inyak. (2 chubatem 20:3-7)
Kechiba shirang maneber? Kibuba benjung metemsüba yimya nung amtsükji achi asü? Pei menen menangzükba agi asü? Mesüra temenen metoktsüba agi, asenoki pei sasa asüngdangtsüla aser koba nung asen tashi mait lir aji bushiteta taidok meshiadoktsüla. “Anungji shirisa metemsüba yimya nung amtsükji chidir, mesüra pa marokji jemdir….Aji asü nung nenok rongnung aika tashi mait aser shiranger aser karbo süogo.” (I Kor 11:27-30)
Kodang Tsüngremer arishi anogo süktemdir shirangerji tanebtsü mungi meshilang limai teti asoshi oadoker. Tsüngremer anogoji kodang arudir, mozü aika chiaka aser agiaka, mozü shiteter aikati yariaka, tamangertemi sarasademjaka, tasüba jagi menebadoker. “Kechiyong temenen taaji tasüba.” (Rom 6:23).
Iba menen lima nung alidang;
Shirisa kotak bushiba lenmang;
Süngkümbong temesüba lenmang nung jajaogo,
Shirnokisa timtemseta;
Taremzük agi;
Shitak lenmang nung jajaogo,
Parnok ajak tesünep aser tepela nung;
Kibuba dangisa shilangtsü.
Temeshipur sendenba yimti;
Zion len jagi;
Na kija azüngmeyaka aodang,
Tepela nüktzü yimjen yima,
Kotaker kenten angashia;
Temeshitet taküm tanela Zion lenji;
Teti tatem maka ken atentsü,
Idakji tepela nüktzü Yisui aidoktsütsü,
Yisu langpang meketa mener,
Teti tatem maka ken atentsü,
Yangji tasüba aser tajepba mali,
Idangji nai ashitsü,
Ya kü nülai bushiba shitak lenmang,
Shiba südir süaka;
Kenü kibuba dangisa shilangtsü.
Mapangbaji kodangar
Mebilemba anogo aser mapang ka nung yisu dangi aotsü.