Tsüngrem O dangi meyipdi

~  Dr. T. Imnakala.

2015 asen Aortem Arogo lenitsü ABAM omen ‘Tsüngrem O dangi meyipdi’ ta ngur kanga dang pelaseta ya shitak oda asen Aori Tsüngrem O nungi kanga paizüka nemzüa lenri aoer aser kanga aibelenba agi asenok timtem aikati tonga tesamaba tulu ya aseni meteta aser, memetedi asen atep nung aser rongdong nung kangshir. Anungji aibelen ya kija aser lokti-i yimya balala nung aibelenba ya nisung shiai kanga junga pei mulongjang tangatetba nung asen mapatem bushia shitakba Tsüngrem O dangi meyiptsü shisadangang. Asenok aibelen aika saka ni kanga tongtibang kar yangi lemsateper aser ni ne kija den jembir ama ya zülur. Imlibelema asena shitak lir mali peisasa pei mulongjang shisatsü bushia züngang. Shirnok akhidang nungi shitak alir par taküm kibong, tanela lenmang, rongsen lenmang ajak kanga temoatsü nung renloka aliba jenjang parnoki meteta lir, asenoka par nungia tangazüktsü aika lir.
Na asoshia Tsüngremji shiba ? Nai pa koma metet? Koma amanger ? Aser tenzüker. Asenoki Tsüngrem ya kanga dang pongpara aser medemer tenüng tetshi ama Tsüngrem ta, Tsüngremi metet, Tsüngremi angur ta yimpazüa dang tetshia jembir. Saka Tsüngrem tenüng aser pa tashi ain ya kanga tetsübutsü. Tejen lai mapang Tsüngrem tenüng 5700 tashi lir, iba tenüng ya jangrua aliba süngsem nung Mosa dangi jungkai adok. Temenen pungiba anogo küm nung ken dang parnoki Tsüngrem tenüngji tetshir, kechiaser pa tenüngji kanga temeshi asünung tenüng rangpenji metetshir. Tsüngrem tenüng ken ajabajia teshimtetpuri dang ajatsü mela. Yihuda nungeri Tsüngrem tenüng ajabaji onsara temeshi asünung parnoki iba olaji madoki adonai ta aja.
Tsüngremi Mosa dang Israel nungertem Ijip alar tia nungi tenangzükba limai anitettsü ashi dang Tsüngremi Mosa dang, “Ni ne tsüraburtem Abraham, Isak aser Yakobi külemba Tsüngrem,” (Ani 3:1-6) Anungji Mosai Tsüngrem dang pa tenüng asüngdang. Tsüngremi Mosa dang ashi, “Niji ni lir” aser pai na yok ta shiang. Ani 3:13-15
Tsungremji shiba liasü aser tanlir aser ano alitsü aser pa ajanga ajak adoker ta sayur, Tsüngremji dang kechisarena aliba meimchirtem asoshi nükjidong atalokdaktsüba aser teyanglubatem ajak nung kibubaji lir.
Asenoki tasen lai nung Yisui aiben, “Ni” ta amshiba angutsü, “Ni” “ni taküm chiyongtsü” Yohan 6:35. shiba kü dangi arudir pa mayatsü, aser shibai kü dak amangdir pa kodanga metzüratsü. “Ni alima tesangwa” Yohan 8:12. Shibai kü sülen anidaker pai tammang nung kodanga mejajatsü, saka taküm tesangwaji angutsü.
Ni kikümbangji lir, ni kikümbang, ni ajanga shiri aiter pa kümzüktsü, ni sannüker tajung santem asoshi pei taküm yutsür. Yohan 10:7-16. Tebu dangi aotsü lenmang Yisu ta sayur, “Lenmang atangji aser taküm ni lir, ni ajanga mesüra shingaia kü bu dangi marur. Yohan 14:1-14. Yisui ashi, Abraham masodang ni liasü. Yohang 5:59. Tsüngrem ta ajabaji tenüng yimya balala nung aika angur. Anungji (Israel) Yihuda nungeri aiben tebang ai Tsüngrem ta metetshi. Kechiaser nisungi Tsüngrem ta tetshitsübaji pa tashi ulura kechiaser pa Tsüngremtem madak Tsüngrem.
Asenoki Tsüngrem pa asen yangluba teyanglur Tsüngrem ta angateta amanga akümtsübua Pa tenüng tushia ajatsü sayur. Asen taküm alima nung akaba ajak yangluba pa asen Tsüngrem ta asenoki metet aser amanger Tsüngremji Yisu Khrista liasü.
O ji shiba ? Tetenzük nung o laisü aser o Tsüngrem den laisü, aser oji Tsüngrem laisü. Tetenzük dang pa Tsüngrem den liasü, kechisarena ajak pa ajanga adok aser kechisa yangluogo pa medenibo kecha meyanglu. Pa dak taküm liasü. Yohan 1:1-14, lipok 1:1-31. Oji Tsüngrem, oji Yisu khrista, oji ozüng. Anungji Tsüngremi o agi dang alima ajak yanglu. Tsüngremi o ashibaji angatsü aser inyaktsü ashibaji ozüng, anungji Laishiba ya Tsüngrem ozüng lir.
Anungji asenoki Tsüngrem ozüngtem kar reprangdi süra shitak alitsü atema Tsüngremi ozüng ter agütsüba Anitet 20 nung angur. Ni tsürabur temenen atema par chirtem putu asem pezü tashi merenshitsü, saka shirnoki kü dang meimer aser kü ozüngtem benshir parnok dang putu merijangsa merijang dang ni aochitsü ya asen mulong nung yudi aser pa ozüng aser asen mapatem asenoki bushia tendanga metemdanga reprangdi.
Amongnü deobar indang – Amongnü meshiteta mongang. Anogo troknü tasena mapa ajak inyakang. Saka tenetnübubajibo KIBUBA ne Tsüngrem amongnü lir. iba anogo (deobarnü) nai, jabaso, jala, kilir aser kilitsür, kiset shiruru mesüra ne den aliba aeineri mapa kecha teinyak. Aortem yangi na aia lir mali, belemdangang. Nü Tsüngrem dang tai nangzükang aser melenshiang mesüra temerenshi, atep nung, Yipden nung, alu nung, temang nung, pa tejashiba nai meteta aser memeteti arutsü. Ani 35:1-2, kari iba anogo nung mapa inyakra pa südaktsütsüla.
Ani 31:12-18, kari temeshi amongnü Deobar memongi mapa kar inyakra, iba nisungji pei nübur rongnungi lepdoktsü.
Züng 15:32-36,amongnü nisung ka süng suya lia KIBUBAi Mosa dang ashi, “Nisungbaji atangji südaktsütsüla,….aser nisungtemi long agi pa dak aon aser pa asü.” Asen dak asen lima nung atalokba belemdangang kanga dang tetsübutsü aika atalokba asenoki angashia, meteta lir. Tang asen yimya kar, deobar sentep senshidang dokan aser bazari nungtepa aotsüaser shishia jabujari maptem inyakbaji nü teyanglur Tsüngremi na mangur ta tebilem. Ano kar sentepia mao moka mejanga kazüba, kar anogo terok nung meinyakmaba aser meinyaktetba mapa tasak ajak inyakba, ano shirsa sentepi aoer ta kinükkisang nung meintepa mashikoshi yimya libaliroer. Ano Deobarang office-i maor alui maor ta anisüngzüka noksa tamajung ajak repranga amongba nübortem. Oh! Aoertem asenok Tsüngrem o dangi meyipdi arung !
Kibong nung Tsüngremer sempet senmang tulutibaji chirnurtem ya temoatsü rongnung tulutiba ta asenoki metet. Anungji Tsüngrem ozüng rongnung mezüngbuba ozüng ka tanurtem, kibuba nung nenoki pei tsüraburtem dang tashi angang; kechiyong aji tim. Na junga alitsü aser alima nung na arishia alitsü asoshi nebu aser netsü akhüm tsübuang. Ibai tenangzükba aketba mezüngbuba ozüng lir. (Efesa 6:1-3). Temzüng ozüng aser tesayuba nung tashi angaba temoatsü tulu aji ajaki meteta lir, ano tsürabur aküm tsübuba nung tepela tesünep aser temoatsüji koda tulu lir aser arishi talang den azükarutsü ya taküm tepiyong asoshi temoatsü bendener. Saka ano Tsüngrem o agi ashir, “shibai tebu mesüra tetsü akhüm metsübulir pa atakatem süang: aser nisung ajaki ashitsü, “amen” tazung 27:16. tanü lanurtem na Tsüngremer temoatsü asü? Atakatem taküm asütsü? Ken tashi mangaba aser tsürabur mepelaba agi atakatemji ne taküm nung bendener aserbo timtem tenzüker aserbo melenshitsü makoker. Atangji ya Tsüngrem o lir, nai Tsüngrem o dangi meyipang aser taküm temoatsü asoshi Tsüngrem aser tsürabur den longjema meimtepa tashi anga-a liang.
Anitet 30:13 nai nisung tetepset Lipok 9:6, shirisa nisung zü tokshidir, nisung jagisa pa zü tokshitsü. 2 sam 1:16, ne zü ne kolak manungsa benang. Ni KIBUBA-i shimtetba tepsetogo, ta pai ashiba yong pa dak züka tepset. Shibai ozüng raksaer pai raksaba ozüngji pa anema arua pa tepsettsü.
Lipok 24:17, “Shibai nisung tepsetdir, pa südaktsütsüla. Mathi 5:21, “Alemli nisungtem dang ashiba ya nenoki angashiogo; Nai nisung tetepset, aser shibaisa nisung tepsetdir, pa obendangba lendong nung alitsü. Mark 10:19, Nai ozüngtem metet, tetepset, nüktapangta tebenshi, tauya, tiyazü kali teyi, merumerua tagizük, nebu aser netsü akhüm tsübuang; (Mt 19:18, Mark 10:19, Luk 18:20, Rom 13:9) nai nisung tepsetra, nai ozüng ajak raksar Yakpb 2:11
Ani 20:15, Nai tauya
Yihusua 7:1-26, (War) rara mapang nung auyaba nisung ka Akam aser par kibong ajak den par rongsen aser kiset shiruru ajak dak long agi ona mi nung rongset. 2 Chu 5:1-27, Nisung ka Gekazi-i ya ainkar Eleshai kiler liasü. Pai tiyazü agi tashitak anepsang Naman dang rongsen meshizükba agi nNman ama Gekazi dak zütsüra tashitak adok. Atangji auyaba, rakzükba nung pi dak aliba tashitak aser temenenji menazüker ya atangji.
Ani 20:16, ner kiyonger anema teyazü kuli teyi. 1 Chu 21:1-20, Ahab chuba aser kinungtsü Yizebeli Par kiyonger lu azüaponga aginüba agi tiyazü kuli agi alu kibur tepset yong par kibong atema atakatem tulu agütsü. Asenoki ibala mapa ajanga asen kibong taküm nung tapu balala atalokba ngua aruogo.
Ani 20:14 Nai nüktabangta tebenshi, nai ne kiyonger azüapong tesü, Levi 20:10-12, tangar kinungtsü den, tebu kinungtsü den, jabaso kinungtsü den, kiyonger den nüktabangtartem südaktsütsüla. Mt. 5:28, shibaisa tetsur ka dak azüabonga ajidir pai la den temulong nung nüktabangtaogo. Mt. 19:18, nai nisung tetepset, nai nüktabangta tebenshi, nai tauya, nai tiyazü kuli teyi (mk 10:19, rom 13:9, yakb 2:11)
Levi 3:17, nenoki temo mesüra azü machitsü. Putu ajak nung teti asoshi ibai ozüng ka alitsü. Lipok 9:4, saka shi den iba azü koba nung taküm lir, iba ya nenoki techi. Levi 7:26 Israel nungertem kongsa lidir liaka, parnoki ozü mesüra shiruru zü parnok chiyongtsü asoshi merenemtsüla 27, kari iba ozüng raksara iba nisung Tsüngrem nübur nungi jentoktsüla” 1 sam 14:33,34 azü dena achiba agi nenoki KIBUBA anema temenen temena. Tazüng 12:23-25, T.mapa 15:20,29, azü machirtem junga liang. Aoertem ibai Tsüngrem o aser pa ozüng asenoki Tsüngrem o dangi meyipdi aser joko azü machitsü.
Malaki 3:6-12, atakatem ka agi nenok atakatemogo, ter shilem aser tenla saruba nung, laishiba nung tenla tapu balala aika shia lir, saka tanü asenok ter shilem ya ozüng ama amangertem Yisui tenyaba mapa osang tajung tekümtet kulisüba wadang atema mission tenla saruba aser kinunger, kiyonger timtemer yariba nung shilem agitsüba ya asen mapa lir, shitakpur temoatsüji kari meteta lir, saka shiri anema jembir, nemnemer, koroer par dak Tsüngremi par nem par yari atakatemer aser Tsüngremi ter shilem bushidang nisung aika süogo.
Mt. 6:12, Aser ozüi kechi koda pi dang tai toka lir, aji oda ozü tai tokangma. Api 25:21, ne tsükchir yara, pa nem chiyongtsü agüjang, pa tsürara, pa nem tajemtsü agüjang. Rom 12:14, Nenok reshikangshirtem dang moajang, moajang aser atakatem tesüma. Luk 6:27, “Saka nenok kü o angartem nenok dang ni shidi, nenok tsükchirtem meimang; nenok sempartem dang tajung benshiang, nenok atakatemer dang moajang, nenok mezüngmeshirtem asoshi sarasademjang. Asenoki koba tashi inyaker 36, kechi koda tebu yimlibelem lir, yamaji nenoka yimlibelem liang ta ashi, tongtibangsa külem tenzüker tsüngda nung koma lir, belemdangang koda sür nüburtem kotaki anir atutsü asen tenzükertemi tai metoktepa temeim maliba agi nüburtem ne dak, kü dak metsütaker aika alangogo, asenok Tsüngrem tsüngdang sentsü tulu lir.
Isaiah 3:16: 4:1, KIBUBA-i ashir, Zion jalatem asüküma alidang otsüla nunger makaba agi la nembangtsü tim dangshi temang ajak nembangtsü makaba agi kanga timtema liasü, saka tanübo asenokbo peria lir nung nai temang shilem shitak nembanga magibaji na tarutsü temoatsü samara, endoker ta kibubai ashir, aser na yamaji aliba agi aika aibelener. Kari azüabonger, kari naji kanga dang sempar, nebu, nedi sübotsü shitak agi alir parnokbo tesadangdang dang agiaka tai mali, na aiür, na mangsa aliba jagi ne mulungjang kanga majung ama aser nüktapangtatsür rongnung züngsemer. Nai naji Tsüngremer jala ama ajemalu temoatsü aser tesayur rongnung ka ama bilemangma.
2 kor 4:7, nung ashi ama, Ni ali po tajinütsü maket, saka Tsüngremi pa tanela enoktsüba temeim agi asen Aoer Arogo omen Tsüngrem O dangi meyipdi ta aliba ama asenoki asen tanela shisatsü ajak agi Tsüngrem o, pa ozüng dangi meyipa ajemalua pa ozüng nung amanga shitak alitsü asoshi iba oren ya zülur. Tazünger ajak moajang.
Kechiaser asenok dang Tazüngkünem 28 jagi ashir, :Ni tanü nenok nem agütsüba, pai melaba ajak benshitsü KIBUBAi alima kin ajak madak nenok yutsütsü, aser item temoatsü ajak nenok madaki arutsü, aser nenok sülen anitaktsü. 3-14 item temoatsü züngang. Saka KIBUBAi melaba aser pa telatet ozüng ajak benshitsü asoshi KIBUBA ne Tsüngrem ola mangali süra item atakatem ajak ne dangi arutsü 28:15-68 atakatem ya züngang.