Tuli Paper Mill ya kechi agi shia marur ?

– I. Meren Lemtur, Kendriya Vidyalaya, Tuli.

November 19, 2016 Tir Yimyim yimobilem (EDITORIAL) den semloka iba paper mill indang nia kü tangatetba tatsüka lemsateber. Tuli nung koba paper mill laboka liasü, iba paper mill ya India nung Hindustan Paper Co-operation(HPC) kübok laboka aliba paper mill ajak dang tajungba aser paper-a tajungba aser teyimba atukba mill ka liasü aser ken mapangbo paper tajungba aser teyimba adokba tenüng nung mapa inyaker ajak metai lema achiba anogoa liasü. Saka iba sülen ajungbena ka dang 1992 September ita nung iba paper mill anena ayuba tanü tashi lapokera masü, shipangera masü ta workers-tembo tanü tashi ita sen tila 5th pay commission agia jungtisü ta yimlaseta timtim tulu arema pei duty inyaka lidagi. Tanü tashi nung iba paper mill shibangtsü ta jembiba mali, aser ano India nung tulur aser asen Naga nunger tulur aser lokti tentet ajaki iba Tuli paper mill manemba semdangi maruba malitsü südi. Saka arutsü, sübokrem pocket sünga agir GUEST HOUSE nung chiyungtsü tajungba chiyunga mongteper oadoker.
Ano kodangsa election mapang tonga arur, area nung Candidate ajak bang nungi ni election nung adokerbo iba Paper Mill ya tama shia arudaktsütsü tabo nangzüker, saka adokerbo Putir aser Levi nungba tu kümer süia oa adoker. Iba dak alaka 2015 küm All India heavy industry minister arua iba paper mill ya kechisüdir süaka lapoktsüsa ta sür azüngashia süngdong ka mill telong nung tema toktsü, aser ni iba süngdong ya tanaben reprangi arutsü ta shir aoba tanü tashi kecha osang mali, aser joko süngdongjia kong atem, samaadokogo, aser pai O tajung mulunglemtsü aika jembizüka yoka oda pa o tajungji anga dang workers-tem jangratema tekong ajak angümdena angaba karbo dang tashi maneni angümdendagi.
Oda Tuli paper mill ya nüktapangta tsür ka dang mesüka lir. Süisüponger tanguketnür ajak anguketa pei sünütsüsa benshir toktsür aoba den saku, tuluba nungi tilaba tashi agi rakzükraktema pei rongsen dang ajangzüktsü bushiba mill. Non local-tem tanga mill nungi arua jangratema aliba mill, Tzünüonü atuba mill.
Tang Tuli paper mill (NPPC) shia arutsü ta asüba yabo kangasa rataa bilemer, kechiba ta süra Machine ajak loksa-a bener oadoker, aser factory nung machine amenba ki ajak akosaa bensaa doker nung temang mali koba ka shia arutsü ta süngmanga bilemer. Ano company lushi nung Süngküm tema aliba ajak süngküm atemer kibur kecha sükshia mali pei sünütsü süa lepa Assam nunger nem supply agütsür, saka forest deptt-i yamaji inyakaka odang toktsür. 1992 September ita nung iba paper mill ya ajungben shirang ataloker Hospital nung joko ICU room nung anioka toktsür asütsü asü, kümteta arutsü ta kinungertem kima nung atatepa kazüba mapang ka nung atateber. Saka iba mill shirangba tenüng nungbo manem yaritsü asoshi centre nungi sen crore aika sanction sütsü, saka manemer ketbo metongi anema alirtemi sen ajak chimaa dokogo. Joko Election runem menemerji dang BJP lenirtemi ano kasa iba mill shia arudaktsütsü ta sangdongba angu dang mulung lema bilemer, saka asenoki ya metetdi, iba Tuli paper mill asüba ya shia arudaktsütsü asoshi” Yisu-i Lazar tasü nungi shia arudaktsüba ama tubo masütsü ta asenoki angatetdi. Oda asen Naga nunger tuluri anir India nung tulur ajak ya YISU ama asübo Tuli paper mill (NPPC) ya aibensa shia arur lila.